Etatyzm - definicja, charakterystyka, przykłady

Termin „etatyzm” wywodzi się z języka francuskiego w którym oznacza „państwo”. W idei etatyzmu najważniejsze jest bowiem właśnie państwo. Zakłada ona przejmowanie przez władze państwowe istniejących przedsiębiorstw będących dotychczas w rękach prywatnych lub udział w tworzeniu firm o charakterze mieszanym, czyli prywatno-panstwowym. 

Etatyzm często utożsamiany jest z ideą interwencjonizmu państwowego zakładającą konieczność ingerowania państwa w gospodarkę. Jego zwolennicy nie wierzą w mechanizmy samoregulujące się rynku, uzależniając jego równowagę od kontroli sprawowanej przez państwo.

Etatyzm odgrywa spore znaczenie w poglądach Johna M. Keynesa. Ten amerykański ekonomista w związku z wielkim kryzysem gospodarczym postulował konieczność włączenia się państwa w gospodarkę . Etatyzm zyskał także na popularności w czasach funkcjonowania na szerszą skalę socjaldemokratycznej gospodarki mieszanej (po II wojnie światowej)  zakładającej współpracę podmiotów prywatnych oraz państwowych. 

Polityka etatystyczna pozwala na złagodzenie skutków kryzysów gospodarczych oraz ich łagodniejsze przechodzenie. Powoduje on jednak spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego (przez niektórych uważane wprost za stagnację ekonomiczną) . Utrudnione jest także wchodzenie na rynek przez przedsiębiorców prywatnych. 

System etatystyczny w pewnym zakresie jest podstawą ekonomiczną państwa członkowskich Unii Europejskiej.

Etatyzm jest krytykowany przez myśl liberalna oraz neoliberalną. W nurtach tych zakłada się pełna możliwość równowagi rynkowej i samoregulacji. Postuluje się równocześnie sprowadzenie ingerencji państwa w gospodarkę do absolutnego minimum.