Doktryna Dullesa - doktryna odpychania - definicja, opracowanie

Doktryna Dullesa została stworzona przez sekretarza stanu w administracji prezydenta Stanów Zjednoczonych Eisenhowera, Johna Dullesa. Miało to miejsce w 1949 roku. Nazywana była także doktryną odpychania lub wypierania. Polegała ona bowiem na prowadzeniu polityki zagranicznej negatywnej dla Związku Radzieckiego, jednakże w miejsce powstrzymywania ekspansji komunizmu na  świecie propagowała wypieranie wpływów sowieckich tam, gdzie zaczęły one już się rozwijać. Zakładało to całkowitą zmianę w sposobie dialogu międzynarodowego, prowadzonego przez Stany Zjednoczone. 

Powstała ona w wyniku zbytniej pasywności i nieskuteczności doktryny powstrzymywania, która wcześniej była podstawową zasadą polityki zagranicznej USA. Rejony objęte kuratelą Związku Radzieckiego miały, w myśl doktryny Dullesa, zostać spod niej wyzwolono poprzez wyparcie (lub odepchnięcie) ich w innym kierunku. Głównymi miejscami, skąd miało nastąpić odpychanie, były państwa w Europie Środkowej i Wschodniej. Wypychanie miało następować przy użyciu bardzo radykalnych środków. Jednym z nich miała być groźba wybuchu III Wojny Światowej. Innym – szantaż przy użyciu groźby ataku nuklearnego.

Doktryna Dullesa nie pozostała niezauważona w ZSRR. Była ona jedną z przyczyn zaostrzenia się stosunków między dwoma mocarstwami. Uznaje się też ją za powód eskalacji zimnej wojny. Była to teoria, która nie poskutkowała w żaden praktyczny sposób. W momencie przestrzegania jej zasad, żaden z krajów komunistycznych nie został faktycznie wyzwolony spod wpływów ZSRR ani nie wprowadzono w nim zmian ustrojowych.

Wpływ ZSRR nie został wówczas odepchnięty, wręcz przeciwnie, sowieci zaczęli odnosić sukcesu na polu wyścigu kosmicznego. Doktryna Dullesa nie była skuteczna w żaden sposób.