Cmentarz Orląt Lwowskich - dewastacja - decyzja władz ZSRR (1971 r.)

Cmentarz Orląt Lwowskich to autonomiczna część słynnego cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie. Jest upamiętnieniem poległych i zmarłych w latach 1918-1920 r.

Cmentarz Orląt Lwowskich po drugiej wojnie światowej trafił pod władze sowiecką, która stopniowo i powoli zaczęła doprowadzać to wspaniałe miejsce do ruiny. Cmentarz z roku na rok popadał w totalną degradację. Stopniowo zaczęły ginąc nagrobki, płyty nagrobne itp.

25 sierpnia 1971 władze ZSRR zdecydowały o reorganizacji terenu cmentarza. Nastąpiła dewastacja, a burzenie cmentarza osiąga apogeum, na cmentarz wjeżdżają czołgi, spychacze i wojsko sowieckie. Czołgi niszczą całkowicie to historyczne miejsce upamiętniające poległych. Została zburzona kolumnada cmentarza, która łączyła łuk Pomnika Chwały z tzw. pylonami. Na części terenu powstał zakład kamieniarski, a cmentarz przeszedł w zapomnienie. Na jego zarośniętych krzewami terenach pojawiło się miejsce rolników, którzy paśli krowy i bydło. Inne groby całkowicie zburzono i na ich miejsce poprowadzono drogi i ścieżki. Cały cmentarz zamienił się w śmietnisko i wysypisko.

Miejsce pamięci było już tylko wspomnieniem. Edward Gierek w owym czasie odznaczył krzyżem Virtuti Militari Leonida Breżniewa, co wywołało falę oburzenia, wielu ludzi odznaczonych tym orderem zaczęło rezygnować z jego posiadania. Sytuacja związana z tak haniebną dewastacją przeszła do historii i dopiero dziś jest stopniowo rekompensowana podobnie jak sprawa Katynia czy Charkowa. Decyzja władz ZSRR uderzała w polską historię i była godna potępienia co zauważyli polscy intelektualiści, którzy sprawę dewastacji zaczęli nagłaśniać na arenie międzynarodowej.