Międzyzakładowy Komitet Strajkowy

W latach 80-tych rosło niezadowolenie społeczne, które przejawiało się w strajkach i buntach. Strajki rozszerzyły się na całą Polskę. Część robotników chciała kontynuować strajk solidarnościowy na znak poparcia dla swoich postulatów. W porozumieniu z przedstawicielami komitetów strajkowych zakładów gdańskich ukonstytuowała się grupa pod nazwą Międzyzakładowy Komitet Strajkowy z Wałęsą na czele. Grupa ta miała za zadanie organizować strajki, demonstracje i wpierać solidarnie robotników i pracowników danych zakładów. Przystępowały doń ciągle nowe delegacje robotnicze.

Międzyzakładowy Komitet Strajkowy powołano 16 sierpnia 1980 r. Jego działalność charakteryzuje okres burzliwych lat 80tych, które miały decydujący wpływ na rozwój wydarzeń w Polsce. 17 sierpnia 1980 r. MKS sformułował 21 postulatów strajkowych, z których pierwszy i najważniejszy dotyczył zgody władz na powołanie niezależnych od partii i pracodawców wolnych związków zawodowych. MKS domagał się zagwarantowania praw do strajku, bezpieczeństwa dla strajkujących i osób ich wspomagających. Walczono o wolność słowa i publikacji, przywrócenia do pracy osób ich wspomagających. MKS był ważną siłą pracowników, pozwalał na utworzenie zrzeszenia, które chronić miało robotników i zagwarantować im godziwe warunki pracy, za które mieli być godziwie i solidnie wynagradzani. MKS był głosem pracowników, jednomyślnym i decydującym, był swoista delegacją zakładu.

W momencie kiedy lata 80-te przyniosły niespotykany wysyp niezadowolenia i nasiliły się ataki na władzę ludową, MKS wypełnił lukę pracowniczego głosu. Do tej pory zakłady i fabryki nie posiadały oficjalnego głosu, ruch ten więc pozwolił na bezpośrednią dyskusję z ówczesną władzą. Zwłaszcza, że wcześniej pracownicy nie mogli liczyć na niczyją pomoc i nie mogli sami się organizować. Ta otwarta manifestacja praworządności spotkała się jednak z ostra krytyką władzy, która widziała w MKS wichrzycieli i przeciwników partyjnych.

W rzeczywistości tak też było, MKS skupiał w sobie niemalże wszystkich opozycjonistów i chociaż Lech Wałęsa, który w późniejszych wywiadach odcinał się od politycznego charakteru MKSu, mimo wszystko nie mógł zaprzeczyć jego roli w wystąpieniach przeciwko władzy ludowej. Z drugiej zaś strony trudno było oczekiwać zmian aż tak daleko idących. Tzw. sierpień 80 przeszedł do historii jako okres najintensywniejszych strajków i buntów zakładów na wybrzeżu. Reasumując MKS był organem niezwykle ważnym i istotnym, który bardzo rozjuszył pracownicze niezadowolenie doprowadzając do masy strajków. Była to równia pochyła, która prowadziła do końca PRLu.