Bolesław Prus „Katarynka” - charakterystyka niewidomej dziewczynki z „Katarynki”

Postać małej, ośmioletniej dziewczynki w noweli „Katarynka” ma znaczący wpływ na zmianę zachowania głównego bohatera. Dziewczynka wraz z matką i jej przyjaciółką są sąsiadkami pana Tomasza. Ich mieszkanie widoczne jest z okien gabinetu adwokata.

Dziewczynka nie była radosna i pełna życia jak jej rówieśnicy: „było to dziecko z ciemnymi włosami i ładną twarzyczką, ale blade i jakieś nieruchawe. Niekiedy bawiła się lalką, którą ubierała i rozbierała powoli, jakby z trudnością. Czasami nie robiła nic, tylko siedząc w oknie przysłuchiwała się czemuś”. Była ładnym, ale dziwnym dzieckiem. Pan Tomasz często obserwował małą pracując w gabinecie. Dziwiło go, że nigdy nie widział jej uśmiechniętej, śpiewającej, biegającej i bawiącej się z innymi dziećmi. Była zawsze spokojna i cicha.

Adwokat przypadkiem dowiedział się o chorobie dziewczynki: „oparłszy głowę na ręku położyła się prawie na wznak w swoim oknie - i - szeroko otwartymi oczyma patrzyła prosto w słońce”. Dziewczynka w wieku sześciu lat zapadła na tajemniczą chorobę. Przez kilka dni była nieprzytomna, nie poruszała się i nic nie mówiła. Gdy w końcu się ocknęła, miała trudności z widzeniem. Z każdym dniem coraz mniej widziała, aż w wieku ośmiu lat całkowicie straciła wzrok. Przed przeprowadzką, w starym mieszkaniu dziewczynka na pamięć znała każde pomieszczenie, układ mebli, miejsce każdej rzeczy. Mimo, iż nie widziała, swobodnie poruszała się po domu. Przeprowadzka do nowego miejsca wpłynęła negatywnie na stan psychiczny dziecka. Dziewczynka była bardzo wrażliwa. W mieszkaniu   czuła się samotna i opuszczona. Nie znała tego miejsca. Większość czasu spędzała w swoim pokoju, siedząc przy oknie i nadsłuchując różnych dźwięków.

Po pewnym czasie, dziewczynka pogodziła się ze swoim losem. Tęskniła za światem kolorów i światła, jednak pozostała dalej ciekawa otaczającego ją świata. Wskazówek szukała w różnych kształtach i dźwiękach: „Uwaga jej skierowała się na zmysł dotyku, powonienia i słuchu. Jej twarz i ręce nabrały takiej wrażliwości, że zbliżywszy się do ściany czuła o kilka cali lekki chłód”. Największą radość wywoływała muzyka wydobywająca się z katarynki: „Blada jej twarz zarumieniła się, usta śmiały się, a pomimo to z zastygłych oczu płynęły łzy jak grad”. Dziewczynka słysząc muzykę graną przez kataryniarza tańczyła, klaskała w ręce i w końcu się uśmiechała. Uwielbiała słuchać katarynki. Każdego dnia czekała i nadsłuchiwała przyjścia ulicznego grajka. Kiedy pan Tomasz zobaczył, jak wielkie szczęście wywołują w dziewczynce fałszywe dźwięki wydobywające się z katarynki, poprosił kataryniarza by odwiedzał ich codziennie. Był wzruszony widząc przemianę dziewczynki pod wpływem muzyki.