Adam Mickiewicz „Sonety Krymskie” - „Pielgrzym” - interpretacja i analiza sonetu

„Pielgrzym” to kolejny z utworów Adama Mickiewicza, który powstał na skutek jego zafascynowania Krymem. Podmiot liryczny jest tytułowym pielgrzymem, a utwór jawi się jako jego monolog. Jest to utwór bardzo intymny, dlatego warto odnieść jego treść do osoby poety zesłanego na wschód za działalność patriotyczną, a więc skazanego na rozłąkę z ojczyzną.

Budowa utworu jest charakterystyczna dla sonetu. Mamy tutaj dwie strofy składające się z czterech wersów i dwie następne liczące po trzy. Ilość sylab w każdej linijce wynosi trzynaście. Warstwa stylistyczna wiersza nie jest tak rozbudowana jak chociażby w „Czatyrdahu”, ale pojawiają się liczne epitety, których zadaniem jest precyzyjnie scharakteryzować obraz świata, do którego tęskni wędrowiec, a także podkreślić kontrast, jaki pojawia się między miejscem, gdzie dane jest mu przebywać, a ukochaną ojczyzną.

Pielgrzymka nasuwa skojarzenia ze sferą sacrum. To właśnie do niej należy przywoływana w utworze Litwa. Podmiot liryczny wspomina, że lepiej czułe się podążając trzęsawiskami na swojej ziemi, niż depcząc „rubinowe morwy, złote ananasy”. Pielgrzymka podmiotu lirycznego jest okrutna dlatego, że nie prowadzi do upragnionego celu, to raczej wędrówka. Pamiętajmy, że jego ojczyzna została podzielona między zaborców i stała się zupełnie innym miejscem. Dlatego nie jest już możliwy powrót do miejsca, które znał ze wspaniałych opowiadań i własnej wyobraźni.

Z obrazem Litwy podmiot liryczny kojarzy swoje pierwsze miłości. W ten sposób powstaje wizja cudownej i sielskiej młodości. Trwa ona w pamięci Pielgrzyma, ale nie ma on pewności, czy sama ziemia, na której dorastał jeszcze go pamięta. Gdyby tak było, mógłby mieć chociaż namiastkę swojej obecności w utraconym raju.

Postać, która znalazła się wśród krymskich krajobrazów bardzo tęskni za swoją ojczyzną. To dla niej miejsce szczególne, przynoszące wspaniałe wspomnienia, budzące nostalgię za dawnym życiem. Kluczowa jest tutaj wizja pielgrzymki, która, co prawda nie zostało to zaznaczone w utworze, może zaprowadzić Wędrowca do ukochanych trzęsawisk, cenniejszych niż złote ananasy.