Oswald Spengler - biografia, życiorys

Oswald Spengler to niemiecki filozof kultury i historii, który zasłynął poprzez wykreowanie teorii ośmiu cywilizacji. Ponadto propagował stwierdzenie, iż kultura i cywilizacja nie mogą współistnieć, w momencie rozwoju ekonomicznego państwa następuje jednocześnie jego upadek kulturowy i etyczny.

Oswald Spengler, urodził się w 1880 r. w Blackenburgu, zmarł w 1936 r. w Monachium. Wywodził się z rodziny konserwatywnej, miał czworo rodzeństwa. Jego ojciec, technik górnictwa, był także pracownikiem poczty. Atmosfera domu rodzinnego sprawiła, iż młody Spengler skupił się na nauce oraz z zamiłowaniem zgłębiał biografie wielkich przedstawicieli kultury. Nigdy nie cieszył się wyśmienitym zdrowiem, uciążliwe ataki migreny oraz depresja miały znaczny wpływ na filozofa.

Uczęszczał do liceum, gdzie zdobył wykształcenie klasyczne, skupiał się na nauce greki, łaciny, matematyki oraz nauk przyrodniczych. Ponadto poszerzał swoje zainteresowania z zakresu sztuki, pogłębiając swe umiejętności w dziedzinie poezji, dramatu oraz muzyki. Po śmierci ojca, Spengler podjął naukę na kilku uniwersytetach (w Monachium, Berlinie oraz Halle), uczęszczał na wykłady z historii, filozofii, matematyki, literatury i muzyki. Otworzył przewód doktorski, ale jego praca dotycząca Heraklita nie została zaaprobowana, co zamknęło mu drogę kariery w środowisku uniwersyteckim. Finalnie, otrzymał doktorat w 1904 r., a w 1905 r. przeżył niespodziewane załamanie nerwowe. Krótkim epizodem w życiu Spenglera była kariera nauczyciela – prowadził lekcje z nauk ścisłych, niemieckiej historii oraz matematyki w liceum w Hamburgu.

Po śmierci matki przeprowadził się do Monachium i tam osiadł na stale. Żył samotnie, odizolowany od reszty świata. Nie pracował, utrzymanie zapewnił mu skromny spadek oraz dorywcze prywatne korepetycje. Zajmował się także pisaniem artykułów do gazet. W tym okresie rozpoczął również działanie zmierzające do stworzenia książki dotyczącej Niemiec – „Zmierzchu Zachodu”. Dzieło zostało ukończone w 1914 r., ale data publikacji została przesunięta z powodu wybuchu I wojny światowej. Miała ona znaczny wpływ na życie Spenglera – w wyniku inwestycji znacznej części spadku w akcje zagraniczne utracił wiele pieniędzy, co zmusiło go do życia w skrajnym ubóstwie.

Punktem zwrotnym w życiu Spenglera była publikacja „Zmierzchu Zachodu” w 1917 r. Książka odniosła ogromny sukces ze względu na swoją treść, wówczas podnoszącą Niemców na duchu i pozwalającą na większą wiarę w sukcesy w przyszłości. Zawierała także elementy niejako usprawiedliwiające porażkę, gdyż przedstawiała ona proces upadku cywilizacji jako nieuchronny wynik wszelkiego rozwoju państwa. Co więcej, dzieło zostało także pozytywnie ocenione w innych krajach, co z kolei miało znaczący wpływ na sytuacje finansową filozofa.

W kręgach akademickich „Zmierzch Zachodu” wywołał wiele dyskusji kończących się sprzecznymi wnioskami i konkluzjami. Środowisko filozofów podzieliło się na jego zwolenników i przeciwników.

Spengler w 1920 r. wydał drugi tom książki, parał się także polityką, w czym nie odniósł dużego sukcesu. Nie popierał Adolfa Hitlera, uważał go za zbyt pospolitego. Jednak pomimo tego został członkiem Akademii Niemieckiej.

W 1934 r. opublikowano „Godzinę wyboru”, która stała się bestsellerem, zakazano jednak jej publikacji z powodu krytyki narodowego socjalizmu. Nie zgadzano się z zawartą w niej krytyką antysemityzmu.

Spengler ostatnie lata życia spędził w Monachium, kupując ogromne ilości książek. Zmarł na atak serca w swoim mieszkaniu 8 maja 1936 r.