Plan Marshalla - postanowienia, skutki. Opracowanie

Po II wojnie światowej Europa pozostawała w stagnacji gospodarczej spowodowanej zniszczeniami wojennymi. Duża część ludności europejskiej uległa procesowi pauperyzacji. Europejczycy potrzebowali pomocy ekonomicznej. Krajem, który chciał udzielić pomocy zniszczonej Europie były Stany Zjednoczone. 

Amerykański generał, ówczesny sekretarz stanu George Marshall w 1947 r. opracował plan pomocy gospodarczej dla państw europejskich, jego treśćwygłosił na Uniwersytecie Harvarda. Podczas przemówienia Marshall powiedział m.in., że „Jest logicznym, że Stany Zjednoczone powinny zrobić co jest w ich mocy, aby pomóc w powrocie do normalnego zdrowia gospodarczego na świecie, bez którego nie może być politycznej stabilności i zapewnionego pokoju. Nasz sposób postępowania nie jest skierowany w stronę któregokolwiek państwa, ale przeciwko głodowi, ubóstwu, desperacji i chaosowi. Każdy rząd wyrażający chęć pomocy w odbudowie spotka się z pełną współpracą po stronie USA”. 

Projekt Marshalla został uchwalony przez Kongres jako ustawa i zatwierdzony przez prezydenta Hary’ego Truman’a 3 kwietnia 1948, plan był realizowany do lipca 1951. 

Amerykanie przewidywali pomoc finansową dla całej Europy, jednak udzielenie jej państwom bloku wschodniego było niemożliwe z powodu odmowy Stalina. Ponadto Amerykanie, zgodnie z doktryną Trumana, dążyli do „odpychania” komunizmu od Europy zachodniej poprzez pomoc Europejczykom, tym razem w postaci planu Marshalla, który był efektem nowej polityki zagranicznej USA. Z amerykańskiej pomocy skorzystało szesnaście krajów, były to: Austria, Belgia, Dania, Francja, Niemcy Zachodnie, Wielka Brytania, Grecja, Islandia, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Holandia, Norwegia, Szwecja, Szwajcaria, Turcja. Pomoc była realizowana zasadzie dwustronnych umów, w czasie realizacji planu amerykański Kongres przekazał Europejczykom ponad 13 miliardów dolarów. Natomiast komuniści potępili amerykański plan, uznali go za „imperialistyczny spisek”. 

Największe wsparcie otrzymał następujące państwa: Wielka Brytania 3 mld 200 mln dolarów, Francja 2 mld 700 mln, Włochy 1,5 mld i RFN 1,4 mld dolarów. Kraje objęte pomocą otrzymywały także surowce. Plan Marshalla w ewidentny sposób umożliwił doprowadzenie do stabilizacji gospodarczej Europy, plan poprawił poziom życia europejskiej ludności. Natomiast plan Marshalla ugruntował mocarstwową pozycję USA w Europie poprzez ekspansję kapitału i zbyt wyrobów.