Plan Burza 1943-1944

Dnia 12 listopada 1943 roku padł rozkaz, wydany przez komendanta głównego AK, Tadeusza Bora Komorowskiego, rozpoczęcia planu „Burza”. Plan miał na celu mobilizację lokalnych jednostek AK i przeprowadzanie ataków na armię nazistowską, będącą w odwrocie. Efektem planu było wyjście z podziemia. Rozkaz obejmował współdziałanie z Armią Czerwoną, przed którą żołnierze mieli się ujawnić. Miało to na celu wystąpienie wojsk polskich w roli gospodarza.

Plan „Burza” był dostosowany do sytuacji politycznej. Rosyjska armia przekroczy bowiem już niebawem wschodnią, przedwojenną granicę Polski (3/4 stycznia 1944 roku), co spowoduje zdecydowaną reakcję premiera Mikołajczyka - podkreślenie faktu, że nie będzie akceptacji zmian granic (co było już w planach Stalina). Mocarstwa zachodnie zachowają postawę zachowawczą i ostatecznie nie poprą dążeń polskich w tej kwestii.

W Polce tego czasu swoją pozycję zaczęli umacniać komuniści, ściśle współpracujący z sowiecką Rosją i wykonujący polecenia płynące z Moskwy. W praktyce oznaczało to, że Państwo Podziemne miało przeciwko sobie nie tylko okupanta, ale także część Polaków, którzy pomagali Moskwie przygotować przyszły kształt kraju, według określeń danych przez Stalina. Wielu dowódców było świadomych sowieckiego zagrożenia, stąd chęć pokonania nazistów z jak najmniejszą pomocą Armii Czerwonej, by Rosjanie byli witani jako goście, a nie wyzwoliciele. Ten sposób myślenia miał głębokie uzasadnienie - wystarczy przytoczyć przykład Jugosławii, w której znaczenie zdobył Josip Broz Tito, poparty przez mocarstwa zachodnie ze względu na zasługi w walce z hitlerowcami. Oczywiście jego przykład jest o tyle odległy, że sam był komunistą i korzystał z sowieckich metod terroru i reżimu. Jednak Moskwie nie udało się podporządkować sobie Jugosławii po zakończeniu wojny.

Plan „Burza” zakładał jednocześnie wybuch powszechnego powstania w momencie, gdy hitlerowskie Niemcy będą najbardziej osłabione. Plan miał ominąć Warszawę, ze względu na przewidywane ogromne zniszczenia, a to właśnie w Warszawie znajdowały się wówczas dobra kulturalne. Niestety doszło do powstania warszawskiego, czego skutkiem było zrównanie miasta z ziemią.