Józef Stalin - sylwetka postaci

Iosif Wissarionowicz Dżugaszwili, znany jako Józef Stalin urodził się 18 grudnia 1878 r. w miejscowości Gori w Gruzji. W 1894 roku wstąpił do seminarium duchownego w Tbilisi, z którego został usunięty za lewicowe poglądy. W 1898 roku Dżugaszwili wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR), a w 1903 przystąpił do frakcji bolszewików. Za rewolucyjną działalność, był parokrotnie zsyłany na Sybir. W 1912 został członkiem Komitetu Centralnego SDPRR(b) i współredagował pisma partyjne m.in. „Prawdę”. W tym czasie zaczął używać pseudonimu Stalin.

Na początku 1917 r. wybuchła rewolucja lutowa obalająca carat. Władzę przejął Rząd Tymczasowy. Bolszewicy wykorzystali czas, aby dokonać kolejnego przewrotu, zapoczątkowującego Rewolucję Październikową. Władzę w czasie rewolucji objął rząd sowiecki z Włodzimierzem Leninem na czele, a Stalin objął w nim funkcję komisarza ludowego ds. narodowościowych. Od tego czasu rozpoczął się terror bolszewicki, w szerzeniu którego Stalin brał czynny udział. W 1922 r. objął stanowisko sekretarza generalnego WKP(b) (Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii bolszewików). Początkowo Stalin był najbliższym współpracownikiem Lenina, ale z upływem czasu zaczęły narastać między nimi różnice poglądów.

Po śmierci Lenina Józef Stalin postanowił zdobyć władzę, stopniowo eliminując swoich konkurentów. Około 1929 r. Stalin skupił w swych rękach pełnię władzy w Związku Radzieckim. W tym czasie nakazał przymusową kolektywizację wsi, zainicjował walkę z religią poprzez propagowanie ateizmu i niszczenie obiektów kultu. Rozpoczął się również „kult jednostki”. Nazwisku Stalina przypisywano niemal boskie atrybuty. Jego wizerunki wisiały prawie wszędzie, czczono go za pomocą pomników, wierszy, filmów. Z rozkazu Stalina organy bezpieczeństwa tzw. NKWD wymordowały od kilku do kilkunastu milionów ludzi, a parę milionów stale przebywało w obozach pracy tzw. GUŁagach. Ofiarami terroru byli starzy działacze partyjni, dowódcy wojskowi, artyści, naukowcy i zwykli obywatele. Okres ten przeszedł do historii pod nazwą „wielkiej czystki”.

Na początku II Wojny Światowej Stalin podpisał porozumienie niemiecko-radzieckie (tzw. pakt Ribbentrop-Mołotow), które mówiło o podziale Europy Wschodniej i współpracy gospodarczej. W latach 1939- 1940 Związek Radziecki powiększył swoje tereny o wschodnią Polskę, Litwę, Łotwę, Estonię, Besarabię i Bukowinę. W czerwcu 1941 Niemcy zaatakowały Związek Radziecki. Początkowo osłabiona wielką czystką Rosja poniosła klęskę, ale odbudowując swoje siły udało jej się wyprzeć nieprzyjaciela ze swoich ziem. 

Józef Stalin jako jeden  z członków „Wielkiej Trójki” brał udział w konferencjach w Teheranie, Jałcie i Poczdamie, na których współdecydował o sposobie prowadzenia wojny i o powojennym kształcie Europy. W wyniku II Wojny Światowej w krajach Europy Wschodniej ustanowiono rządy komunistyczne zdominowane przez ZSSR. Józef Stalin zmarł 5 marca 1953 roku zapisując się na kartach historii jako jeden z największych tyranów. Liczbę ofiar jego reżimu ocenia się na 20 do 60 mln ludzi.