Kronika mistrza Wincentego Kadłubka

„Kronika polska” pióra mistrza Wincentego Kadłubka jest jedną z dwóch głównych (obok niedoścignionej kroniki Anonima zwanego Gallem), historycznych źródeł traktujących o początkach państwa polskiego oraz jego dziejach w epoce średniowiecza.

Wincenty Kadłubek urodził się około roku 1150 i całą swą kronikarską działalność praktykował na dworze księcia Kazimierza II Sprawiedliwego, którego zresztą był nadwornym kapelanem. Prace nad „Kroniką polską” rozpoczął od prawdopodobnie w roku 1190 a skończył w roku 1208, kiedy to został mianowany biskupem diecezji krakowskiej. Jego monumentalne dzieło składa się z czterech ksiąg i obejmuje historię Polski od czasów na poły legendarnych do roku 1205 - jednym z ostatnich opisanych w nim wydarzeń jest bitwa pod Zawichostem z kwietnia roku 1205. Pierwsza jej część przedstawia legendy i podania odnośnie pochodzenia narodu polskiego oraz domniemanych początków polskiej państwowości w okresie plemiennym (legendy o Kraku, założeniu miasta i walce ze smokiem czy historię Wandy). Druga księga traktuje o pierwszych książętach piastowskich oraz ich państwie aż do momentu sporu Bolesława Krzywoustego z bratem, Zbigniewem. W trzeciej autor opisuje okres rozbicia dzielnicowego,...