Rubens - biografia, życiorys

Peter Paul Rubens, malarz barokowy, przyszedł na świat 28 czerwca 1577 roku w Siegen położonym w Westfalii. Miał sześcioro rodzeństwa. Jego ojciec, Jan Rubens, protestancki prawnik musiał opuścić Antwerpię po buncie obrazoburców. Po śmierci ojca, dziesięcioletni wówczas Pieter udał się z matką do Schelde. Przez czas jakiś kształcił się w szkole łacińskiej, a potem pełnił służbę jako paź u pewnej owdowiałej hrabiny o nazwisku Lalaing.

Jego brat studiował w Antwerpii i zapoznał młodszego Rubensa z ideami humanistycznymi. Sam Peter pobierał później nauki malarstwa w Antwerpii, kształcił się głównie u romanistów, praktykował w pracowniach Adama van Noorta, Tobiasa Verhaechta oraz Otto van Veena. W 1598 roku udał się do Włoch, gdzie uległ urokowi sztuki Tycjana, realizmowi Caravaggia i swobodzie Correggia. Tam dokształcił się w kwestii włoskiej klasyki, a także antyku, wyczuł odpowiednio proporcje. W Italii odwiedzał Rzym, służył księciu Gonzagi w Mantui i w  Wenecji. Został wysłany z misją na dwór hiszpański, gdzie wcielił się w rolę malarza dworskiego. Ostatnimi przystankami na mapie podróży włoskiej były Genua oraz Rzym.

Powrót do Antwerpii (1608) zaowocował otrzymaniem posady malarza nadwornego arcyksięcia Albrechta VII Habsburga oraz jego żony Izabeli. Infantka ceniła sobie sztukę, toteż ułatwiała Rubensowi kontakty z europejskimi dynastiami, niderlandzkimi, hiszpańskimi, angielskimi. Jego postać stała się znana pośród dworów królewskich, a sam artysta nie cierpiał na brak zamówień. Arrasy dla Ludwika XIII, 21-częściowy cykl obrazów ilustrujących losy Marii Medycejskiej, płótna dla kościołów w Antwerpii, Madrycie, Malines. Rubens rychło awansował społecznie poprzez małżeństwo z córką sekretarza miejskiego, Izabelą Brant. Rubens uwiecznił ją na wielu portretach m.in. na obrazie weselnym „Altana wiciokrzewu” (1609-1610), na którym widnieje małżeństwo Rubensów ze splecionymi w miłosnym geście dłońmi.  Portret ma charakter jednocześnie intymny i reprezentacyjny.

Po upływie w 1621 roku rozejmu między Niderlandami a Hiszpanią, Rubens miał okazję popisać się swoimi talentami dyplomatycznymi, pertraktując w służbie Hiszpanii. Działalność dyplomatyczna zajmowała malarza przez wiele lat, w trakcie których odbywał pod pretekstem zapoznania się z malarzami z wrogiej prowincji liczne podróże, podczas gdy naprawdę zajmowały go rozmowy z królem Anglii. Ostatecznie zakończyły się one sukcesem – wynegocjowano bowiem układ pokojowy.

W 1630 roku, cztery lata po śmierci swojej pierwszej żony, Rubens ożenił się z Helene Fourment, szesnastoletnią mieszczanką. Dziewczyna niejednokrotnie pozowała mu do portretów, artysta nadawał jej rysy twarzom postaci z przedstawień mitologicznych, biblijnych. W latach 1635–1640  powstał bardzo śmiały, nagi portret poślubionej Rubensowi Helene, zatytułowany „Futerko”. Po zwolnieniu ze służby dyplomatycznej w 1635 roku osiadł wraz z żoną w Het Steen, wiejskim majątku. Tutaj skupił się na malowaniu pejzaży flamandzkich oraz scen o tematyce ludowej.

Zmarł 29 maja 1640 w Antwerpii z powodu zakażenia ręki

Nie zmieniał zbyt często swojego stylu, jednak doskonalił malarstwo przez całe życie. Pierwsze z obrazów odznacza ciężkość form, równowaga proporcji, jak i rzeczowe przedstawienie tematu. W późniejszych latach przedstawienia nabierają lekkości, ruchu. Najbardziej subtelne formy wychodzą spod ręki mistrza w ostatnich latach jego życia, kiedy to Rubens zaczyna kłaść farby miękkimi, delikatnymi pociągnięciami pędzla.

Tematyka jego malarstwa obfitowała w obecność mitów, legend chrześcijańskich, a także nosiła charakterystyczne dla baroku znamiona alegoryczne. Cechami typowymi dla jego twórczości są obfite kształty modeli (tzw. rubensowskie kształty), wyraźna ekspresja ruchów oraz obecność epickiego wyrazu. Obok Rembrandta Rubens uznawany jest za największego przedstawiciela malarstwa niderlandzkiego XVII wieku.