Nowe ideologie i doktryny polityczne XIX wieku. Przemiany świadomości Europejczyków

XIX wiek był okresem wielkich przemian gospodarczych, społecznych, a także ideologicznych. Jedne zmiany niosły za sobą kolejne, przyczyniając się do powstawania nowych grup społecznych, a w związku z tym także sił politycznych walczących o swoje miejsce w państwie.

W wyniku silnego uprzemysłowienia świata w XIX wieku powstała nowa grupa społeczna – robotnicy. Grupa ta była mocno wyzyskiwana przez właścicieli fabryk, jej członkowie żyli w trudnych warunkach, pracowali ciężko, zarabiając przy tym niewiele. Z czasem zaczęli czuć się coraz bardziej pokrzywdzeni, co doprowadziło do ich konsolidacji i coraz częstszego wysuwania żądań.

W ten sposób narodził się m. in. socjalizm naukowy, zwany również marksizmem, reprezentowany przez dwóch niemieckich myślicieli: Karola Marksa oraz Fryderyka Engelsa. Przeciwstawiali się oni wyzyskowi społecznemu, postulowali wprowadzenie wspólnoty pracy i własności środków produkcji, co wg socjalistów miało prowadzić do zlikwidowania nierówności w społeczeństwie. Zwolennicy marksizmu twierdzili, że jedyną drogą do zmiany jest walka zbrojna o charakterze rewolucyjnym, której główną siłą miał być proletariat (czyli robotnicy).

Podobne żądania wysuwali Klaudiusz Saint-Simon,...