Mongołowie - Najazdy Mongołów na Polskę w XIII wieku - opracowanie

Na dalekim wschodzie, w Mongolii, Mandżurii i w południowo-wschodniej Syberii zamieszkiwali Mongołowie. Podstawową jednostką plemienną Mongołów była orda, czyli wspólnota o charakterze wojskowym. Na czele plemienia stał chan. W 1206 r. jeden z nich – Czyngis-chan skupił wokół siebie kilka plemion i zaczął ekspansję terytorialną. Jego syn – Ugedej kontynuował tę politykę. Mongołowie zaatakowali Bułgarię i w 1237 r. Ruś.

Ruś w 1054 r. została podzielona na dzielnice, a ustanowiona przez Jarosława Mądrego skomplikowana zasada senioratu sprawiła, że w połowie XII w. było już 12 księstw dziedzicznych. Walki pomiędzy książętami spowodowały upadek dotychczasowych ośrodków politycznych, przede wszystkich Kijowa. Kiedy Tatarzy zniszczyli Ruś Zalewską droga na zachód stała otworem. W 1240 r. Kijów został zdobyty, a Ruś dostała się pod władze tatarskie. Mongołowie nie wtrącali się w jej sprawy wewnętrzne, wymagali jedynie danin.

Tatarzy uderzyli również na Polskę i Siedmiogród. W lutym 1241 r. korpus wysłany przeciw Polsce zdobył Sandomierz, a Bolesław Wstydliwy uciekł ze swojej dzielnicy, szukając schronienia na Węgrzech. Rycerstwo z Krakowa zostało rozbite w 1241 r. w bitwie pod Wielkim Turskiem, a rycerstwo z Małopolski poniosło klęskę z Tatarami pod Chmielnikiem. Tatarzy zajęli Kraków, skąd wódz tatarski – Pajdar ruszył w stronę Śląska. Henryk Pobożny, ówcześnie panujący na Śląsku, zdając sobie sprawę z zagrożenia, słał listy do cesarza i książąt niemieckich. Pierwsi pomoc zaoferowali templariusze i rycerze krzyżaccy. 9 kwietnia 1241 r. doszło do wielkiej bitwy pod Legnicą, która zakończyła się kleską rycerstwa europejskiego, a Henryk Pobożny dostał się do niewoli i został stracony. Tatarzy po spustoszeniu Śląska ruszyli na Morawy. Pokonali oni Bellę IV i dotarli aż do Wiednia. Śmierć wielkiego chana wybawiła Europę od dalszego podboju, gdyż na wieść o niej Tatarzy zawrócili do Azji.