Henryk Ibsen „Dzika kaczka” - Symbolizm w „Dzikiej kaczce” Ibsena

Utwór Henryka Ibsena pt.: „Dzika kaczka” rozgrywa się w przestrzeni realnej. Norweskie miasteczko, zwykłe rodziny, składające się ze zwykłych ludzi, obdarzonych wadami i zaletami. Intryga także należy do tej przestrzeni - są to zdarzenia, które mogły mieć miejsce w prawdziwym świecie. Nawet dzika kaczka, mieszkająca na strychu nie jest zjawiskiem nadzwyczajnym. W tym realnym świecie znajdują się symbole, które odsyłają głębiej, oddając ukryte znaczenie swoich przedstawień.

Głównym z nich jest tytułowy ptak. Dla każdego z bohaterów oznacza on co innego, jest jakby alegorią ich pojedynczych losów. Stary Ekdal widzi w kaczce swoje odbicie - zdradzonego i oszukanego przez partnera w interesach. Tak jak latające stworzenie zostało postrzelone, tak i on doznał krzywdy od swojego dawnego przyjaciela. Dla Grzegorza ptak jest symbolem jego przyjaciela - Hialmara, który podobnie jak postrzelone zwierzę szybuje w dół, wpada w moczary. Przez to porównanie próbuje on wytłumaczyć przyjacielowi, że musi się pogodzić z przeszłością Giny, zacząć żyć z nią w prawdzie. Siebie, człowieka niosącego wsparcie, wyobraża sobie Grzegorz jako psa myśliwskiego, który podnosi kaczkę (w tym wypadku Hialmara) i ratuje ją z mułu. Odbicie swojego losu w ptaku znajduje także Jadwiga, która spędzała z nim najwięcej czasu. Tak jak postrzelone stworzenie, tak ona jest „gościem” w życiu jej ojca (jak się okazuje: Jadwiga nie jest córką Hialmara).

Sama kaczka, żyjąca na strychu, w sztucznych warunkach, z dala od przyrody, to symbol „oszukanego” życia. Gdyby wyrzucono ją z domu, prawdopodobnie nie poradziłaby już sobie na wolności. Tak samo jest z człowiekiem, który utraci swoje złudzenia, swój filtr przez który patrzy na rzeczywistość. Kiedy Grzegorz obnaża fałsz w związku Hialmara i Giny, nie mogą oni już odbudować swojej relacji. Można więc pomyśleć, że tak jak kaczkę przed śmiercią uratowało pozostawienie jej na strychu, tak ludzi przed bezlitosną konfrontacją z prawdą, chronią ich ułudy, marzenia.

Celowo pojawia się w utworze motyw utraty wzroku. Dla Hagena jest to kara za krzywdy, które wyrządził innym. Ale dlaczego ślepota dotyka także Jadwigę, niewinne jeszcze dziecko? Być może jest to etap przejścia, między charakterystycznym dla dzieci szczerym patrzeniem na świat, a zakłamanym, fałszywym i wybiórczym sposobem widzenia dorosłych. Wraz ze swoimi oczami, dziewczynka pogrąża się w ciemny i nieprawdziwy świat dorosłych.

Kluczem do zrozumienia symboliki „Dzikiej kaczki” Henryka Ibsena, wydaje się być tytułowy ptak. Zawarte są w nim alegorie do losu bohaterów, ale także sam ma własną wymowę. Pojawiają się także znaki niezależne od niego: ślepota. Dzięki zastosowaniu takich zabiegów, autor przedstawił za pomocą realnego i zupełnie prawdopodobnego świata problem, który od lat nastręcza ludziom wielu kłopotów.