Rodzina nuklearna a rodzina klasyczna: porównanie, opis

Rodzina to niewielka grupa społeczna, której członkowie są powiązani ze sobą poprzez małżeństwo lub rodzicielstwo, w tym adopcję. Jest ona uważana za podstawową grupę społeczną ze względu na fakt, że jest to najstarsza i najpowszechniejsza ze znanych człowiekowi grup społecznych.

Wyróżnić możemy wiele rodzajów rodziny, jednym z najważniejszych podziałów tej kategorii jest jednak podział związany z rolami społecznymi i liczebnością tworzących ją osób. Na tej podstawie wyróżniamy rodzinę klasyczną i rodzinę nuklearną.

W rodzinie klasycznej jest wyraźnie zarysowany podział obiwiązków między matkę a ojca. Ojciec jest głową rodziny, zarabia na jej utrzymanie, a co więcej – posiada autorytet wśród innych członków rodziny. W rodzinie tradycyjnej dużą rolę odgrywało posłuszeństwo wobec ojca i szacunek dla niego.

Jaka jest zatem rola matki? Tradycyjna matka nie pracowała poza domem, jej obowiązkami były opieka nad gospodarstwem i wychowywanie dzieci. Matka całkowicie poświęcała się rodzinie i nie było mowy o samorealizacji np. zawodowej kobiet. Częstym elementem rodziny tradycyjnej było współzamieszkiwanie z dziadkami (rodzina wielopokoleniowa). Mogli oni pomagać małżeństwu przy wychowywaniu dzieci, a jednocześnie oczekiwać pomocy od swoich dzieci w problemach związanych z wiekiem.

Z upływem czasu i zmianą stosunków społecznych (związanych m.in. z drugą wojną światową, podczas której kobiety zastąpiły mężczyzn w zakładach pracy dowodząc, że potrafią pracować) następowało stopniowe odchodzenie od modelu rodziny tradycyjnej w kierunku tzw. rodziny nuklearnej. Należy jednak zaznaczyć, że także współcześnie spotkać możemy przykłady tradycyjnego modelu rodziny.

Rodzina nuklearna to rodzina będąca owocem przemian społecznych szczególnie drugiej połowy XX wieku. Grupa ta składa się z małżeństwa wraz dziećmi (coraz częściej jest to jedno dziecko). Niewielka liczba członków rodziny pozwala na wzrost jej mobilności np. w poszukiwaniu pracy dla obu rodziców. W rodzinie nuklearnej zawodowo pracuje zarówno matka, jak i ojciec – realizują się oni poprzez pracę, co wiąże się z posiadaniem niewielkiej liczby dzieci (obniża to ewentualne problemy czy koszty). W dalszej perspektywie prowadzi to do szerokiego, niebezpiecznego zjawiska starzenia się społeczeństw.

Podsumowując, w ostatnich kilku dekadach obserwujemy wyraźny proces przekształcania się tradycyjnego modelu rodziny (często wielopokoleniowej) w nowoczesny – nuklearny model. Te dwa modele różnią się w wyraźny sposób pod względem liczby członków rodziny i pełnionych przezeń ról społecznych.