Komintern - funkcje, działania, charakterystyka

Międzynarodówka Komunistyczna czy też inaczej Komintern albo III Międzynarodówka to międzynarodowa organizacja mająca zrzeszać wszystkie partie komunistyczne na świecie, działająca w latach 1919-1943. Za zasadniczy cel wyznaczyła sobie przeprowadzenie światowej rewolucji pod wodzą Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). Komintern powstał w marcu 1919 roku w Moskwie na podstawie projektu rosyjskich bolszewików. Zjazd założycielski odbył się z udziałem dziewiętnastu partii komunistycznych z wielu państw. Uchwalono na nim podstawowe założenia organizacji, wśród których znalazły się m.in. zwrócenie uwagi na kwestie propagandowe oraz pomoc dla różnego typu ruchów i wystąpień społecznych przeciwstawiających się ładowi wersalskiemu.

Centralnym organem III Międzynarodówki był Komitet Wykonawczy rezydujący w Moskwie, na czele którego, do 1926 roku, stał Grigorij Zinowiew. Poszczególne sekcje krajowe miały być mu bezwarunkowo podporządkowane, co sprawiało, iż praktycznie były one wyłącznie wykonawcami założeń radzieckiej polityki. Drugi zjazd Kominternu miał miejsce w 1920 roku – przy udziale 37 członków ustalono podstawowe zasady działania, tzw. 21 punktów. Mówiły one między innymi o konieczności infiltracji środowisk socjalistycznych, socjaldemokratycznych i pozostałych, podbudowy gruntu na przyszłą rewolucję społeczną, zwalczania państwowych systemów wojskowych w poszczególnych krajach oraz wspierania działań politycznych ZSRR. 

Działalność Międzynarodówki Komunistycznej opierała się głównie na szpiegostwie, agitacji, propagandzie, terrorze i dywersji. Dzięki tym środkom pozyskiwano nowych zwolenników, likwidowano wrogów politycznych, a także dokonywano prób przewrotów komunistycznych w różnych państwach Europy, m.in. w Republice Weimarskiej, Estonii i Bułgarii. Po nieudanych próbach wzniecenia rewolucji w Europie areną działań próbowano uczynić także Chiny. Organizacja była podzielona na sieć komórek wojskowych, do których należało likwidowanie wrogów i szpicli. W niektórych krajach zachodniej Europy (Francja, Niemcy) zorganizowano ponadto bojówki paramilitarne. 

W latach 30. część członków Kominternu popadła w niełaskę u Józefa Stalina i została zlikwidowana w ramach tzw. wielkiej czystki. Zabito wówczas niemal 30% działaczy III Międzynarodówki, a samą organizację coraz bardziej podporządkowywano wpływom NKWD. Ostatni zjazd Międzynarodówki Komunistycznej miał miejsce w 1935 roku. Podczas II wojny światowej oddziały Kominternu zostały użyte do walki z wrogami ZSRR. Organizacja została formalnie rozwiązana przez Stalina w 1943 roku, a jej funkcję przejął później Kominform, założony w 1948 roku.