Ugoda w Perejasławiu

Ugoda w Perejasławiu była efektem decyzji starszyzny kozackiej o oddaniu się pod protekcję Rosji. Bohdan Chmielnicki nie potrafił pokonać Rzeczpospolitej nawet będąc w sojuszu z Turcją i Tatarami, zwrócił się więc do cara z prośbą o przyłączenie Ukrainy do Rosji. Na tego typu decyzje wyraził zgodę Sobór Ziemski. Przedstawiciel cara przybył na tereny Ukrainy i w Perejasławiu Kozacy uchwalili połączenie Ukrainy z Rosją, które zresztą już w 1653 r. przewidywał sobór ziemski Kozaków. Złożona w 1654 r. carowi przez Kozaków przysięga stała się przyczyną późniejszej wojny polsko-rosyjskiej.

Rada Perejasławska przypieczętowała polityczne uznanie zwierzchnictwa cara rosyjskiego nad częścią Ukrainy, a sama Rosja weszła na drogę polityki mocarstwowej. Skutkiem militarnym była wspomniana już wcześniej wojna polsko-rosyjska, która trwała w latach 1654-1667 r. Wojska koronne dowodzone przez hetmana Potockiego rozbiły wprawdzie w lutym 1655 r. siły rosyjsko-kozackie, niemniej jednak Rosjanie zajęli Smoleńsk i Mohylew oraz Wilno. Skutkiem konfliktu było zawarcie ugody hadziackiej w 1658 r. - porozumienia między Kozakami a Rzeczpospolitą.