Paul Cezanne - biografia, życiorys

Paul Cézanne należał do pokolenia starszych impresjonistów, ale wybrał odmienną od ich twórczości, własną drogę artystyczną. Przyszedł na świat 19 stycznia 1830 r. w mieście Aix położonym na południu Francji jako owoc nieślubnego związku robotnicy z kapelusznikiem oraz założycielem banku Cézanne & Cabassol –  Louisem–Augustem. Cézanne uczęszczał od 1852 roku do gimnazjum Burbon, gdzie zapoznał się z francuskim pisarzem naturalistycznym, Emilem Zolą.

Edukację rozpoczął od studiów prawniczych na uniwersytecie w rodzinnym mieście, kształcąc jednocześnie swój talent na lekcjach rysunku, by ostatecznie porzucić karierę prawniczą na rzecz artystycznych ciągot.

W 1861 roku przyjechał do Paryża, żeby podjąć tam studia w Académie Suisse. W stolicy Francji pozostał przez blisko trzydzieści lat, w trakcie których zgłębiał tajemnice sztuki mistrzów malarstwa.

W 1869 związał się z dziewiętnastoletnią Hortensje Fiquet, która urodziła potomka malarza ochrzczonego imieniem Paul. Sytuacja życiowa Cezanne’a pozostawała w ukryciu w obawie przed ojcem artysty.

Cézanne zamieszkał w Estaque pod Marsylią. Kiedy na jaw wyszło istnienie nieślubnego syna, ojciec malarza surowo odmawiał łożenia pieniędzy na wychowanie wnuka, w związku z czym Cézanne wiódł życie na granicy ubóstwa. Jedynie namowy matki artysty uchroniły go przez upadkiem finansowym i pozwoliły utrzymać rodzinę.

W 1886 roku Cézanne otrzymał ojcowską zgodę na poślubienie matki własnego dziecka, co zawdzięcza zbawiennemu wpływowi swojej siostry na charakter Louisa-Augusta. Ojciec malarza zmarł kilka miesięcy po tym wydarzeniu, w którym uczestniczył. W spadku pozostawił synowi majątek.

Paul Cézanne nie zyskał sławy za życia, współcześni nie rozumieli i nie doceniali jego myśli twórczej. W trakcie pobytu w Aix regularnie posyłał swoje dzieła na Salony, jednak jury niezmiennie je odrzucało. Artysta prowadził osiadły, spokojny tryb życia w Prowansji, a umiłowanie tych stron znalazło swoje odbicie w malarstwie, pełnym krajobrazów i ducha rodzinnych okolic.

Paul Cézanne postawił przed sobą wyzwanie, jakim było odkrycie techniki malarskiej, która umożliwiłaby wyodrębnienie z wrażeń optycznych struktury malowanych przedmiotów; pilnie badał stosunek bryły do koloru.

Początkowo jego mistrzami byli malarze francuscy: Delacroix oraz Courbet, ale zmiana stylu malarskiego nastąpiła głównie pod wpływem impresjonizmu. Twórca brał udział w pierwszej wystawie impresjonistów w 1874 roku. Uważał, iż malowaniem nie należy wiernie naśladować natury, jej kształtów ani prezentowanej przestrzeni. Kwestionował stosowanie perspektywy linearnej, ponieważ wzrokowe odwzorowanie przedmiotów wiązało się dla niego nieustanną zmianą kąta patrzenia na dany obiekt. Jego badania nad naturą ograniczały się do pracy oka, popieranej emocjonalnym odbiorem widoku. Odtwarzana rzeczywistość Cézanne’a byłą „sumą spojrzeń”.

Malarz przedstawiał na płótnie głównie pejzaże (opierał się na doświadczeniach impresjonistów, zwłaszcza Pissarra) oraz martwe natury i portrety. Uwieczniał okolicę Aix: równinę z rzymskim akweduktem, szczyty góry św. Wiktorii, wszystko prezentując w  harmonijnych, nasłonecznionych barwach. Z modelami pozującymi godzinami do portretów postępował podobnie jak z obiektami, które służyły do kreowania martwych natur.

Artysta zmarł w wyniku zatoru płucnego, który był skutkiem przeziębienia, którego Paul nabawił się podczas pracy w plenerze, 15 października 1906 roku. Cézanne dopatrywał się w swojej osobie pierwowzoru bohatera powieści Émila Zoli „Arcydzieło”. Niepochlebne przedstawienie skazanego na klęskę malarza było przyczyną zerwania wzajemnego kontaktu obu twórców, niegdyś przyjaciół.