Stefan Batory - polityka zagraniczna i wewnętrzna

Stefan Batory, wielki książę i wojewoda Siedmiogrodu, urodził się w 1533 r., a zmarł w 1586 r. Został królem Polski w 1576 r. podczas wolnej elekcji. Stefan Batory uzyskał wszechstronne wykształcenie, znał kilka języków i założył Uniwersytet Wileński w 1578 r.

Stefan Batory został wybrany na króla Polski przez szlachtę wbrew biskupstwu i magnaterii, która chciała oddać tron polski w ręce Habsburgów. Stefan Batory objął tron bez walk. Gdańsk był jedynym miastem, które nie uznało jego rządów. Król doprowadził do oblężenia miasta w 1577 r., a po ostrych walkach strony doszły do porozumienia. Gdańsk zapłacił odszkodowanie, co pozwoliło Stefanowi Batoremu na wojnę z Rosją o Inflanty. Kampanie wojenne Batorego w latach 1579-1581 zmusiły Rosjan do ucieczki z Inflant. Doszło do rozejmu w Jamie Zapolskim - Polska odzyskała Inflanty i zachowała ziemię połocką. Polityka zewnętrzna Stefana Batorego skupiała się przede wszystkim na konflikcie z Rosją.

Dzięki swoim wyprawom Batory umocnił pozycję Polski na północnym wschodzie, niweczac plany Iwana Groźnego, cara Rosji. Niekorzystna okazała się decyzja dotycząca Prus Książęcych, gdy w 1577 r. Stefan Batory przyznał Hohenzollernom brandenburskim prawo do opieki nad chorym księciem w Prusach. Prusy Książęce coraz bardziej uniezalezniały się od Rzeczypospolitej.

Polityka wewnętrzna Stefana Batorego to w głównej mierze wzmocnienie władzy królewskiej. Głównym doradcą Batorego był Jan Zamoyski, król obawiał się jednak sejmu szlacheckiego i stopniowo dążył do zmniejszenia jego roli. Walczył też z magnaterią, która była mu nieprzychlna. Król ustapił szlachcie w kwestiach podatkowych. Przekazał sądownictwo apelacyjne Trybunałowi Koronnemu, którego wybierała szlachta, co umniejszało jego władzę.

Stefan Batory okazał się utalentowanym i zdolnym wodzem, zbudował piechotę wybraniecką, która rekrutowała chłopów królewskich. Wzmocnił siłę wojskową Polski. Był też zwolennikiem tolerancji religijnej - karał śmiercią za napady na kościoły i światynie innowierców.