Cesarstwo i polityka zagraniczna Napoleona I Bonaparte

Napoleon I Bonaparte urodził się w 1769 r. jako syn korsykańskiego adwokata, był wybitnie uzdolnionym strategiem i wojskowym. Sam bardzo szybko rozpoczął karierę wojskową. W 1793 r. wstąpił do rewolucyjnej armii francuskiej. Zdobył silnie ufortyfikowany przez Anglików Tulon, za co został mianowany generałem brygady.

Po rewolucji francuskiej Napoleon pojawił się dopiero w 1796 r. jako dowódca armii francuskiej walczacej we Włoszech. Bezwzględną taktyką pokonał wojska austriackie i zmusił Austrię do zawarcia pokoju w 1797 r. w Campoformio. W 1799 dokonał zamachu stanu i objął rzady we Francji, przyjmujac tytuł pierwszego konsula.W maju 1804 r. senat nadał Napoleonowi tytuł cesarza. Ukoronowano go jako Napoleona I – wkrótce stał się on monarchą absolutnym.

Cesarstwo Napoleona I rosło w siłę i szybko stawało się zagrożeniem dla pozostałych mocarstw europejskich. Napoleon nie krył się ze swoją ekspansywną polityką zagraniczną i dążył do konfrontacji z sąsiadującymi mocarstwami. Podboje militarne, jakich dokonał na terenach Włoch i Nadrenii oraz polityka kolonialna zmusiał pozostałe mocarstwa europejskie do zawiązania koalicji antyfrancuskiej. W 1805 r. Rosja, Wielka Brytania, Austria, Szwecja i Królestwo Neapolu zawiązały trzecią koalicję. Austria poniosła klęskę i w 1806 r. powstał Związek Reński złożony z państw niemieckich, które uznały protekcję Napoleona.

Zmiany w Europie zaniepokoiły Prusy, które wstąpiły do koalicji antyfrancuskiej. Pruska polityka szybko wpłynęła na decyzje Napoleona. Kampania wojenna, którą zaczął prowadzić Napoleon, doprowadziła do interwencji w Berlinie, stamtąd zaś Napoleon wkroczył na ziemie polskie i dotarł do Warszawy. Na przełomie 1806 i 1807 r. toczyła się na ziemiach polskich zacięta walka przeciwko wojskom pruskim i rosyjskim. Napoleon zwyciężył i w 1807 r. w Tylży podyktował warunki pokojowe.

W 1810 r. Napoleon poślubił córkę cesarza Austrii – Marię Ludwikę. Lata 1803-1815 r. upłynęły pod znakiem tzw. wojen napoleońskich; był to okres, w jakim Napoleon prowadził intensywne wojny, których końcowym efektem była klęska Napoleona pod Waterloo.

Zasługą Napoleona było powstanie Księstwa Warszawskiego kosztem ziem z zaboru pruskiego. Napoleon w swojej europejskiej polityce traktował sprawę polską raczej z rezerwą i ostrożnością. Jednak utworzenie Księstwa Warszawskie przywróciło Polakom nadzieje na odzyskanie niepodległości.

Na mocy postanowień pokoju w Tylży cała Europa podporzadkowana została cesarstwu Napoleona. Jego ekspansywna polityka niebawem doprowadziła do kryzysu systemu napoleońskiego i w ostatecznym rozrachunku do klęski Napoleona w kampanii rosyjskiej, co zaowocowało całkowita zmianą w sytuacji europejskiej i zmieniło układ sił. Klęska „rosyjska” w 1813 r. odebrała również nadzieje Polakom, którzy liczyli na wsparcie Napoleona. Po dotkliwej klęsce, 22 VI 1815 r., Napoleon abdykował na rzecz swojego syna i oddał się w ręce Anglików. Został przewieziony na wyspę Świętej Heleny, na której pozostał już do śmierci.