Ante Pavelić - biografia, działalność

Ante Pavelić urodził się w roku 1889, zmarł w roku 1959,  jego postać znana jest zwłaszcza z faktu założenia organizacji ustaszy w roku 1929. Za pierwszy cel postawiono sobie niepodległość Chorwacji, przy jednoczesnym stworzeniu jednolitego państwa, w duchu narodowego katolicyzmu.

Pierwszym działaniem, którego był współinicjatorem, a które odbiło się szerokim echem, był zamach, przeprowadzony w 1934 roku. W jego to wyniku zginął król jugosłowiański, Aleksander I oraz francuski minister spraw zagranicznych. Był także odpowiedzialny za inne zamachy bombowe.

Pavelić działał już przed rokiem 1929 na terenie Królestwa SHS (Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców, powstałe w roku 1918, po rozpadzie Austro-Węgier, w roku 1929 otrzymało oficjalną nazwę: Jugosławia), a po tym roku poza jego granicami. Rok 1929 oznaczał przejęcie dyktatorskiej władzy przez Aleksandra I, który jednocześnie zakazał istnienia opozycyjnych partii. Organizację ustaszy założył więc Ante Pavelić we Włoszech.

Od roku 1941 stał na czele Niepodległego Państwa Chorwackiego, starając się utrzymywać dobre stosunki z Watykanem. Państwo chorwackie ściśle współpracowało z Hitlerem, Pavelić nie był uznawany więc jako szef państwa przez aliantów, a tym samym papież nie chciał przyjmować go z oficjalnymi wizytami, co jednak nie było kryterium przeszkadzającym w udzieleniu mu błogosławieństwa. Mogąc legitymować się poparciem Watykanu, Pavelić zdobywał coraz szersze poparcie wśród duchownych chorwackich, co było bardzo istotne, gdyż ustasze przeprowadzali akty ludobójstwa twierdząc, że celem jest nawrócenie prawosławnych i innych odstępców na wiarę katolicką.

Ante Pavelić ponosił odpowiedzialność za morderstwa na Serbach, Cyganach oraz Żydach, co było częścią propagowanej przez niego faszystowskiej ideologii. Faszyzm ma wspólne założenia, ale różne modyfikacje, w zależności od danego państwa. Chorwackie państwo Pavelicia opierało się na chęci stworzenia państwa narodowo-katolickiego. Po wojnie Pavelić uzyskał pomoc katolickiego duchowieństwa, początkowo chorwackiego, następnie watykańskiego. Był ścigany, co jednak nie przyniosło większych skutków. Osiedlił się ostatecznie w Argentynie, gdzie został postrzelony w roku 1957. Władze jugosłowiańskie walczyły o ekstradycję, co sprawiło, że Pavelić uciekł do Hiszpanii i zamieszkał w jej stolicy. Zmarł dwa lata później, w roku 1959.

Jedną z jego ostatnich inicjatyw było założenie Chorwackiego Ruchu Wyzwoleńczego – terrorystycznej organizacji, która w latach siedemdziesiątych była odpowiedzialna za wysadzenie pasażerskiego samolotu, a w latach dziewięćdziesiątych została zalegalizowana, jako legalna partia chorwacka.