Reformy Klejstenesa

Żyjący na przełomie VI i V w. p.n.e., Klejstenes był politykiem, który odegrał kluczową rolę w procesie przekształcania Aten z państwa o ustroju oligarchicznym w państwo demokratyczne.

Pierwszym wielkim dziełem Klejstenesa było wzniecenie powstania ludu, który obalił Izagorasa i wypędził załogę spartańską z Akropolu. Za swe zasługi w 508 roku wybrany został archontem, co dało mu możliwość przeprowadzenia ambitnych reform. Wszystkie jego działania miały na celu przezwyciężenie przewagi arystokracji rodowej i obalenie jej wpływu na życie polityczne państwa-miasta. Jego decyzje były o tyle zaskakujące, że sam Klejstenes pochodził z rodu arystokratycznego, co nie przeszkodziło mu jednak stanąć po stronie szerokich mas. Podstawa ustroju ateńskiego, opierająca się na organizacji rodowej jako pozostałość wspólnoty plemiennej w oczach reformatora była zwyczajnym przeżytkiem. W miejsce dotychczasowego podziału na plemiona, bractwa i rody wprowadził on podział terytorialny. Attyka podzielona została więc na dziesięć jednostek (fyli) oraz trzy części: miasto, wybrzeże i środek kraju – te z kolei podlegały kolejnym podziałom. W obrębie danej fyli (dzielnicy) podstawową rolę pełniły gminy tzw. demy.

Kolejnym novum było utworzenie rady liczącej 500...