Dzieje Apostolskie - streszczenie skrótowe

Dzieje Apostolskie są niejako kontynuacją Ewangelii św. Łukasza. Ich autorem jest święty Łukasz, który przy pisaniu korzystał z relacji naocznych świadków. Opisywał także historie, w których sam uczestniczył.

Dzieje Apostolskie są poświęcone przede wszystkim historii działalności św. Piotra i św. Pawła. Wspomniani są tu także inni apostołowie.

Ta księga kanoniczna Nowego Testamentu rozpoczyna się dedykacją do Teofila i krótkim opisem wniebowstąpienia Jezusa. Następnie Łukasz mówi o tym, jak apostołowie, realizując nakaz Jezusa dotyczący rozpowszechniania Jego nauki, zbierają się, by uzupełnić swoje grono i rozpoczynają działalność misyjną.

Pierwszym ważnym wydarzeniem jest zesłanie Ducha Świętego. Miało ono miejsce w dzień Pięćdziesiątnicy, kiedy w Jerozolimie przebywało wielu pobożnych Żydów z różnych krajów. Posługiwali się oni różnymi językami. Kiedy jednak Duch Święty zstąpił na apostołów, otrzymali oni dar porozumiewania się w różnych językach, dzięki czemu wszyscy mogli ich zrozumieć. Wygłoszona wtedy mowa świętego Piotra poskutkowała nawróceniem się na chrześcijaństwo wielu Żydów.

Wraz z darem języków apostołowie otrzymali także dar uzdrawiania chorych. Zaraz też św. Piotr i św. Jan uczynili pierwszy cud i uzdrowili trędowatego. Działalność apostołów nie spodobała się uczonym w piśmie Żydom. Rozpoczęły się pierwsze prześladowania chrześcijan w Jerozolimie.

Do apostołów nadal przychodzili jednak ludzie, którzy chcieli przyjąć chrześcijaństwo. Rozdawali oni swoje majątki, bo wśród chrześcijan wszystko było wspólne. Przytoczona jest tu historia Ananiasza i jego żony, Safiry, którzy część majątku chcieli zachować dla siebie. Spotkała ich jednak kara i zaraz po tym, gdy skłamali św. Piotrowi, umarli.

Tymczasem w obronie apostołów przed Sanhedrynem wystąpił Gamaliel, który dowodził, że jeżeli nauka chrześcijańska jest fałszywa to i tak kiedyś się rozpadnie, a jeżeli pochodzi od Boga to Żydom nie wolno podnosić na nią ręki. Dlatego powinno się pozwolić apostołom na kontynuowanie ich działalności. 

Wspólnota chrześcijańska rozrastała się, więc apostołowie postanowili ustanowić siedmiu spośród siebie, którzy zajmą się gospodarowaniem przekazywanymi na rzecz wspólnoty darami, zaś inni zajmą się działalnością misyjną. Od tego czasu apostołowie udawali się w podróże do Samarii, Antiochii, a w dalszej części Dziejów Apostolskich także na Cypr, do Efezu, Grecji i Rzymu.

Opisane są tu jednak także ważne wydarzenia dotyczące różnych osób. Wspomniane jest wystąpienie św. Szczepana, który w swej mowie nawiązywał do starotestamentowych opowieści. Potem jednak został ukamienowany przez przeciwników chrześcijaństwa. Wśród oprawców Szczepana był także Szaweł, który nawrócił się na nową wiarę, doznając objawienia w drodze Damaszku. Od tego czasu jako apostoł Paweł z żarliwością głosił nauki Jezusa. Poznać możemy także historię uwięzienia i cudownego uwolnienia św. Piotra, którego z więzienia wyprowadził anioł. Św. Łukasz opisał też nawrócenie setnika Korneliusza i etiopskiego króla.

Wreszcie wspomniane są także podróże misyjne św. Pawła, który każdą wizytę w mieście zaczynał od wystąpienia w synagodze. Dzięki temu trafiał do wielu Żydów, którzy potem przyjmowali chrzest. W późniejszych podróżach Paweł trafił do Azji Mniejszej i Grecji, gdzie również budował hierarchię kościelną, co skrzętnie opisuje św. Łukasz.

Dzieje Apostolskie kończą się historią uwięzienia św. Pawła. Przytoczona została jego mowa skierowana do Heroda Agryppy II. Zostaje on sądzony przez Sanhedryn, potem przez namiestnika rzymskiego aż w końcu trafia do Rzymu, bo jako obywatelowi rzymskiemu przysługuje mu prawo sądu przed Cezarem. Podróż do Rzymu zakończyła się jednak rozbiciem statku i pobytem apostoła na Malcie. Stamtąd dotarł on jednak do Rzymu, gdzie – jak czytamy w Epilogu – „przez dwa lata pozostawał w wynajętym przez siebie mieszkaniu i przyjmował wszystkich, którzy do niego przychodzili, głosząc królestwo Boże i nauczając o Panu Jezusie Chrystusie zupełnie swobodnie, bez przeszkód”.