Bitwa pod Wiedniem - odsiecz wiedeńska. Bitwa polsko-turecka pod Wiedniem

Polska odsiecz oraz bitwa pod Wiedniem ma znaczenie nie do przecenienia. Był to bowiem kres polityki tureckiej opartej na ekspansji na zachód.

Wiek XVII do roku 1683 był dla państwa tureckiego niezwykle pomyślny. W swym pochodzie na zachód zajęli tereny nadbałkańskie, księstwa rumuńskie, zdobyli Kretę, a po pokonaniu Austrii. również część Węgier. Turcja zagarnęła ponadto również Siedmiogród, a po uderzeniu na Polskę w roku 1672, również Podole znalazło się w ich rękach. Z powodu Ukrainy (hetman Piotr Dobroszenko uznał zwierzchnictwo tureckie) w latach 1677-1681 z imperium tureckim walczyła Rosja. Bezpośrednią przyczyna wyprawy na Wiedeń było powstanie antyhabsburskie na pozostałej w rękach Austrii terenach Węgier.

Strona Polska, mimo zwycięstwa pod Chocimiem w roku 1673, zabiegała o stworzenie koalicji antytureckiej w celu ostatecznego wyparcia ich z Europy. Jednak zarówno Francja jak i Rosja oraz Austria nie były skore do współpracy. Habsburgowie dopiero wiedząc o nieuchronnej, zbliżającej się tureckiej agresji wyrazili chęć zawarcia sojuszu z Polską. Został on uchwalony 1 kwietnia 1683 (gwarantem umowy był papież Innocenty XI).

Siły tureckie zmobilizowane w celu ataku na Wiedeń dalece przewyższały możliwości austriackie, pomimo, iż te wspierane były również przez armię Hieronima Lubomirskiego.

Kara Mustafa, przywódca turecki, tak zaplanował przemarsz wojska, iż nie wiadomo było, który z krajów sojuszniczych będzie celem ataku. Główny dowodzący armią austriacką, książę Karol Lotaryński unikał walki i wycofał swe siły do Wiednia. Turcy zjawili się tam już 14 lipca, a dwa dni później po pokonaniu wojska austriackiego rozpoczęło się oblężenie.

Miasto dysponowało silną fortyfikacją, dużą ilością artylerii oraz 18 tysiącami żołnierzy i straży miejskiej. Mądrze dowodzona przez hrabiego Sarhemberha załoga Wiednia pomimo, iż uszczuplona została do 5 tysięcy, utrzymała miasto przez dwa kolejne miesiące.

Mobilizacja armii polskiej z powodu skomplikowanej procedury przedłużała się. 18 lipca, dwa dni po przybyciu posłańców cesarskich proszących o pomoc, król Jan III Sobieski wyruszył do Krakowa. Tam zgromadził wojsko w liczbie 27 tysięcy i 29 lipca, nie czekając na wsparcie Litwinów, armia polska skierowała się na Wiedeń.

12 września armie polsko-austriacko-niemieckie dotarły na miejsce bitwy. W skutek nadmiernej pewności siebie oraz dzięki fortelom Sobieskiego (nakazał przedzieranie się przez Las Wiedeński) armia turecka została zaskoczona przez Polaków. Pierwsza do walki wysłana została chorągiew husarska Zygmunta Zbierzchowskiego. Wypad ten miał na celu zbadanie terenu.

Turcy sądząc, iż jest to główne natarcie wytoczyli wielkie siły i rozpoczęli pogoń dostając się tym samym pod zasięg ogniowy polskiej artylerii wciąż pozostającej w lasach. Wykorzystując zaskoczenie w obozie przeciwnika Sobieski wraz z hetmanami Sieniawskim oraz Jabłonowskim, a także jazdą niemiecką rozpoczął szarżę. Atak był tak potężny, iż linie sił tureckich były bez trudu przełamywane. Po bardzo krótkim czasie wielki wezyr zmuszony został do panicznej ucieczki z pola walki. Z powodu późnych godzin wieczornych, Sobieski nie zdecydował się ruszyć w pogoń za zwyciężonymi. Plan główny, czyli odbicie z rąk wroga Wiednia udało się w pełni zrealizować. Siły sprzymierzone utraciły w walce 1500 żołnierzy, kolejnych 2500 tys. zostało rannych (Turcy; 10 tys. zabitych, 5 tys. rannych). Zwycięstwo to nie zostało w pełni wykorzystane przez króla Polski, gdyż to Cesarz I Leopold, jako, że wkroczył na czele wojska do miasta, uważany jest za wyzwoliciela.

Polska, do końca wieku XVII miała toczyć batalie z Turkami, które zamknął ostatecznie pokój w Karłowicach (odzyskanie Ukrainy oraz Podola z Kamieńcem Podolskim) zawarty między Świętą Ligą i Turcją w roku 1699.