Piotr Skarga „Kazania Sejmowe” - cel, funkcja „Kazań Sejmowych” Skargi. Opracowanie

„Kazania sejmowe” Piotra Skargi powstały jako zbiór ośmiu kazań, których adresatem byli posłowie na sejm. Król został pozbawiony władzy, panowały wówczas hasła szlacheckiej wolności. Niczym nieograniczonej swobody szlacheckiej nie można było ukrócić w żaden sposób – nawet król nie miał tak wielkich praw. Szlachta nie obawiała się kary, nie zwracając uwagi na faktyczny stan upadającej z każdym dniem Rzeczypospolitej.

W czasach kryzysu powstały właśnie „Kazania sejmowe”. Ich celem było przede wszystkim ukazanie aktualnej sytuacji politycznej Rzeczypospolitej. Ponadto Skarga, który był nadwornym kaznodzieją króla, miał nadzieję na wzmocnienie władzy królewskiej w Polsce i osłabienie kryzysu, jakim była złota wolność szlachecka. W swoich kazaniach Piotr Skarga odwoływał się do podstawowych wartości, które kształtowały od podstaw każdego Polaka: do religii katolickiej, do tradycji i uczuć patriotycznych.

W kazaniu pierwszym przestrzegał, że wartości, które obecnie są wywyższane, prowadzą do zła, a tylko zgoda może zbudować coś dobrego. Piotr Skarga przestrzega, że człowiek, który kieruje się mądrością, nie zrobi nic złego przeciwko własnej ojczyźnie. Grzech natomiast jest przeciwny mądrości. Mądrością powinni kierować się wszyscy, w szczególności ci, którym w ręce oddano sprawowanie władzy. Kaznodzieja zwracał się do senatorów, prosił o rozwagę i ukrócenie samowoli, która prowadzi jedynie do katastrofy.

Piotr Skarga przewidywał, że dalsze, nieprzemyślne postępowanie szlachty spowoduje upadek ojczyzny. „Kazania sejmowe” są przestrogą, ostrzeżeniem i jednocześnie pouczeniem. Skarga ostrzega i poucza przede wszystkim szlachtę. Ma nadzieję, że jego słowa skierowane do senatorów poskutkują i zwrócą ich uwagę na potrzeby i zagrożenia bezbronnej ojczyzny.

Ważne jest zawołanie Skargi, że ojczyzna to matka, którą należy czcić i szanować, bo ona obywatelom dała wszystko: życie, tradycję i wiarę, obroniła także przed szerzącą się zarazą herezji. Trzeba też pamiętać o tym, że ojczyzna to tonący okręt, którego należy za wszelką cenę ratować. Nie można pozwolić mu na zatonięcie, bo prowadzi to do upadku nie tylko ojczyzny, ale i ich obywateli.

W swoich kazaniach kaznodzieja podkreśla, jak ważny jest majestat królewski. To zagorzały patriota i zwolennik władzy królewskiej. Pokazuje, że starsi ludzie szanowali majestat królewski, który nadany jest z woli Boga. Władza królewska jest uświęcona, a wszyscy poddani powinni obawiać się nie sąsiada, a króla we własnej osobie. Dodaje, że jedyna i prawdziwa wolność to ta nadana przez monarchę, a nie jest nią pozorna wolność szlachecka, która do niczego nie prowadzi. Wolność to „wolność przebrana” – nieprawdziwa, ukryta pod płachtą pozorów.

Piotr Skarga ostrzega również przed podziałami, które ostatecznie mogą zgubić Rzeczpospolitą. Brak zgody nie prowadzi do niczego dobrego. Niezgoda jest jedną z wielu chorób, które niszczą Polskę. Niestety senatorowie nie potrafią zgodzić się między sobą. Piotr Skarga mówi o tym w ostrych słowach. Celem „Kazań sejmowych” jest ostrzeżenie przed nadużywaniem ich władzy, przed usuwaniem władzy królewskiej na bok. Posłowie kłócą się nieustannie. Ich niezgoda nie buduje, doprowadza jedynie do widocznych w społeczeństwie podziałów.