Absolutorium - definicja, charakterystyka. Absolutorium budżetowe

Absolutorium jest pojęciem o źródłosłowie łacińskim – oznacza ono zwolnienie, unieważnienie. Termin ten funkcjonuje jako określenie aktu dokonywanego przez upoważniony organ (np. zgromadzenie członków zarządu, parlament), jako wyrażenie akceptacji określonego zakresu działalności prowadzonej przez organ wykonawczy (w przypadku zgromadzenia członków zarządu będzie to np. dyrektor, natomiast w przypadku parlamentu – członek rządu). Absolutorium dotyczy głównie kwestii finansowych. Udzielenie absolutorium oznacza akceptację działań, natomiast nieudzielenie skutkuje zwykle wszczęciem procedury odwoławczej danego organu.

Specjalnym przykładem absolutorium jest tzw. absolutorium budżetowe, w którym rząd odpowiada przed sejmem z wykonania budżetu. Rząd ma konstytucyjny obowiązek przedłożenia sejmowi sprawozdania z wykonania budżetu (termin wynosi do pięciu miesięcy od zakończenia danego roku budżetowego). Sejm weryfikuje otrzymane sprawozdanie i bada je pod względem m.in. utrzymania dyscypliny budżetowej, która oznacza nienaruszanie zakładanych przy uchwalaniu budżetu sum i nienaruszanie zasad zawartych w ustawie budżetowej. Głosowanie nad dyscypliną budżetową odbywa się zwykłą większością głosów, przy obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. W kontroli nad sprawozdaniem rządu, prócz Sejmu, uczestniczy także Najwyższa Izba Kontroli. Uchwala o udzieleniu rządowi absolutorium jest podejmowana w ciągu  90 dni od otrzymania sprawozdania budżetowego.

Jeśli dojdzie do sytuacji, w której rząd nie uzyska absolutorium budżetowego, zostają spełnione warunki, w których można wystąpić o tzw. wotum nieufności, czyli rozpocząć procedurę odwołującą rząd.

Warto zaznaczyć, że absolutorium budżetowe nie odbywa się wyłącznie na poziomie centralnych organów państwowych. Jest ono uchwalane także np. w poszczególnych gminach, gdzie nieuzyskanie absolutorium również skutkuje odwołaniem danej osoby z określonego stanowiska władzy wykonawczej (np. burmistrza, zarządu gminy).