Polityka otwartych drzwi - definicja, opracowanie

Polityką otwartych drzwi nazywa się politykę Stanów Zjednoczonych wobec Chin, której zasady zostały sformułowane w XX wieku. Dotyczyły one w głównej mierze zagadnień związanych z handlem i działalnością ekonomiczną. Reguły te przyjęły w stosunkach wobec Chin także państwa europejskie oraz Japonia.

Zasady polityki otwartych drzwi utworzył sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych John Hay w 1899 roku. Adresatami wypowiedzi były państwa skupiające się na zdobyciu przewagi w strefie wpływów w Chinach. Stany Zjednoczone w tym okresie zdominowały rynki gospodarcze na obszarze Hawajów oraz uzyskały kontrolę nad wyspami na Pacyfiku, dlatego też podjęto dalszą ekspansję. Hay przewidział trzy postulaty, które zawarł w notach do innych, również zainteresowanych tematem, państw. Prosił mocarstwa o nie naruszanie w posiadanych strefach interesów innych oraz o ustalenie jednolitych stawek opłat związanych z cłem. Ostatnim postulatem była prośba o nie dyskryminowanie innych państw w ujęciu handlowym. Wszystkie te pomysły miały na celu zapewnienie Stanom Zjednoczonym równości w przypadku zdobywania rynku chińskiego. Polityka ta została uznana przez większość państw zainteresowanych, za wyjątkiem Rosji.

Rozkwit stosowania zasad polityki otwartych drzwi zapewnił w 1900 roku wybuch powstania bokserów. Wówczas Hay ogłosił nową tezę, która mówiła, iż wszystkie państwa są równe wobec siebie w handlu. W 1911 roku utworzyła się Republika Chińska, wówczas też USA dążyły do utrzymania w mocy zasad polityki otwartych drzwi, zasady te nawet zapisano w traktacie waszyngtońskim z 1922 roku w celu zabezpieczenia niepodległości Chin wobec działań Japonii.

Polityka otwartych drzwi upadła w 1931 roku po zdobyciu przez Japonię terenu Mandżurii. Brak zdecydowanych działań rządu USA wobec tego aktu agresji umożliwił Japonii zmianę układu sił w Chinach i przerwanie integralności na tym terytorium.