Mikołaj Trąba – biografia, sylwetka postaci

Mikołaj Trąba herbu Trąby, jeden z najznaczniejszych polskich ludzi Kościoła epoki średniowiecza, urodził się około roku 1358 w Sandomierzu. Jego ojcem był Jakub - scholastyk oraz dziekan kolegiaty sandomierskiej, który szlachectwo i herb otrzymał na zasadzie adopcji.

Swoją karierę polityczną Mikołaj Trąba od początku do końca związał z dworem króla Władysława Jagiełły, gdzie od roku 1390 pełnił już obowiązki królewskiego notariusza a w latach 1403-1412 podkanclerzego wielkiego koronnego. Z czasem wyrósł na zaufanego i najbliższego doradcę monarchy, u boku którego otwarcie prezentował swoje antykrzyżackie nastawienie. Mikołaj Trąba uczestniczył w orszaku Władysława Jagiełły w bitwie pod Grunwaldem, po której gorąco orędował za kontynuowaniem walki z Zakonem oraz zdobycia praktycznie bezbronnego Malborka. Bezpośrednio po grunwaldzkim zwycięstwie brał także udział na czele zespołu notarialnego w przeglądaniu oraz spisywaniu chorągwi i sztandarów zdobytych na Krzyżakach. Od roku 1410 przez kolejne dwa lata pełnił obowiązki arcybiskupa halickiego, po czym w roku 1412 został mianowany na zaszczytne stanowisko arcybiskupa gnieźnieńskiego.

Mikołaj Trąba zasłynął jednak najbardziej jako przewodniczący polskiej delegacji na sobór w Konstancji w roku 1414. Po rozwiązaniu przez zgromadzonych problematycznej kwestii równoległych rządów trójki papieży, Mikołaj Trąba został nawet wysunięty jako jeden z kandydatów na papieża w zbliżającym się konklawe. Otrzymawszy oficjalną nominację został jednak poniekąd zmuszony przez okoliczności do przejścia do obozu antypolskiego, aby zapewnić sobie możliwie jak największe poparcie w kolegium kardynalskim – czyn ten, z którego musiał później solennie się tłumaczyć przez obliczem samego króla, zdyskredytował go jednak poważnie w oczach współczesnych mu rodaków. Ostatecznie konklawe z roku 1417 wybrało na Stolicę Apostolską Włocha – Ottona Colonna, który przybrał imię Marcin V.

W roku 1418 Mikołaj Trąba w podziękowaniu za dochowaną wierność, otrzymał od papieża godność kardynalską, której jednak przyjęcia odmówił, nie chcąc podporządkować się całkowicie woli nowo wybranej głowy Kościoła. W zamian Marcin V wyniósł dotychczasowego arcybiskupa gnieźnieńskiego do godności prymasa Królestwa Polskiego (łac. Primas Regni), który to tytuł od tej pory miał przechodzić na głowę każdego kolejnego jego następcy. Misja polskiej delegacji na sobór w Konstancji zakończyła się ostatecznym względnym powodzeniem a jej przewodniczący po powrocie do kraju musiał wytłumaczyć się z motywów przybranej przez siebie w kluczowym momencie wrogiej postawy. Ostatecznie Mikołaj Trąba został oczyszczony z zarzutu zdrady po złożeniu stosownej przysięgi.

Pierwszy w dziejach państwa polskiego prymas, Mikołaj Trąba herbu Trąby, zmarł w roku 1422 na Węgrzech, skąd jego ciało zostało przetransportowane do Gniezna.