Rycerz średniowieczny a rycerz antyczny - porównanie postaw i wartości

Topos rycerza antycznego wywodzi się z zupełnie innej tradycji kulturowej niż tradycja rycerstwa średniowiecznego. To właśnie z tego powodu postawy i wartości prezentowane przez te dwa typy rycerza znacząco się od siebie różnią. Przykładem rycerza antycznego może być wojowniczy Achilles z „Iliady” Homera. Wzorce rycerza antycznego pochodzą więc z mitów greckich i rzymskich. Pierwsze wzmianki o średniowiecznym rycerzu pochodzą z pieśni francuskich trubadurów. Ideałem rycerza średniowiecznego był Roland z anonimowej „Pieśni o Rolandzie”- francuskiej chanson de geste (pieśni o bohaterskich czynach) pochodzącej prawdopodobnie z XI wieku.

Antyczny rycerz, tak jak Achilles, skupiony był przede wszystkim na sobie. Często brał udział w pojedynkach tylko po to, aby udowodnić swoją waleczność i perfekcyjnie opanowaną technikę walki. Antyczny rycerz szukał przede wszystkim podziwu i poklasku, swoja pozycję wykorzystywał do zdobywania, często przemocą, wielu kobiet. Antyczny wojownik prowadził hulaszczy tryb życia, gdy nie walczył- ucztował w towarzystwie kobiet i kompanów. Antyczni wojownicy nie mieli określonego systemu moralnego- na ogół walczyli u boku władcy, który był potężniejszy lub lepiej wynagradzał udział w wojnie. Podczas walki ważne były dla nich łupy. 

Postawa prezentowana przez rycerza średniowiecznego była zupełnie odmienna. Po pierwsze- rycerz średniowieczny był niezwykle przywiązany do swego króla i trwał przy jego boku na dobre i na złe. Pan zawsze był najważniejszy, rycerz był zdolny oddać za niego swoje życie. Drugą znacząca różnicą był cel walki rycerza średniowiecznego. Walczył on na ogół, tak jak Roland, w obronie chrześcijaństwa lub nawracając niewiernych. Z wiarą chrześcijańską wiązał się też kodek etyczny średniowiecznego wojownika- najważniejszy był Bóg, honor, król i ojczyzna. Średniowieczny światopogląd nakazywał rycerzowi przede wszystkim skromność, pokorę wobec Boga i swego króla oraz szacunek do kobiet. Rycerz średniowieczny traktował możliwość walki u boku swego króla jako zaszczyt i wyróżnienie, rycerz antyczny to siebie uważał za największego bohatera i ozdobę każdego pola walki. 

Wydaje się więc, że jedyne co łączyło antycznych i średniowiecznych wojowników to opanowana do perfekcji sztuka walki oraz okrucieństwo wobec wroga. Bycie rycerzem w tych dwóch epokach wiązało się z wyborem określonego stylu życia, który determinował wszystkie późniejsze wybory i wartości.