Tadeusz Miciński - ekspresjonizm w twórczości Micińskiego

Ekspresjonizm to prąd awangardowy, który pojawił się w pierwszej połowie XX wieku i trwał do lat 20.  Podstawą jego założeń była dążność do wyzyskania z każdego słowa jak największej ekspresji, jak najsilniejsze oddziałanie na odbiorcę, wzbudzenie u niego silnych emocji. Nie bez przyczyny zwykło się nazywać ten kierunek literacki ,,poetyką krzyku”. Teksty ekspresjonistów były pełne zgrzytów konstrukcyjnych, fragmentaryczności, nieuporządkowania pod względem logicznym i przyczynowo-skutkowym. Bohaterowie okazywali się jednostkami ze złożoną, niejednoznaczną, pełną sprzeczności i dysonansów psychiką, targały nimi silne namiętności, nie potrafili określić swego miejsca w świecie. Tekst nie mógł być odzwierciedleniem rzeczywistości - był źródłem wiedzy o wnętrzu samego artysty, który niczym nie krępował swojej wyobraźni.

Twórczość Tadeusza Micińskiego jest przykładem tego jak założenia ekspresjonistów funkcjonowały w świecie poezji. Ten młodopolski poeta był bowiem jednym z pierwszych prekursorów wspomnianego prądu artystycznego na gruncie polskim. Jedyny tomik poezji przez niego wydany to ,,W mroku gwiazd” i nim właśnie zapoczątkuje Miciński ekspresjonizm w Polsce.

Jego utwory pełne są dysonansów, dysharmonii, bohaterowie nieustannie balansują na granicy dobra i zła, są to kreacje pełne sprzeczności: słabe a równocześnie pełne ukrytej mocy, szlachetne i występne, pełne świętości i świętokradztwa. Wiersze Micińskiego są niezwykle oszczędne w słowach, lapidarne. Każdy wyraz jest jednak przemyślany, zawiera wielką dawkę siły, poeta potęguje ją poprzez izolowanie słów, przez stosowanie przerzutni, inwersji. Dodatkowo poszczególne wersy w utworze nie tworzą spójnej całości, ale są jakby odrębnymi cząstkami, np. w wierszu pt.: ,,Zła chwila”:
,,Nad martwym swoim płodem płacze próżnica…
Zaraza weszła w chaty śpiące na równinie…
Po rzece trup dziewczyny pohańbionej płynie…

Nie ma tu ciągu przyczynowo-skutkowego, są za to różne pod względem tematycznym spostrzeżenia podmiotu lirycznego. Miciński ,,rozbija” swoje utwory, ma się wrażenie, że są one niedokończone, otwarte.  Na szczególną uwagę zasługują postaci kreowane przez poetę. Są to tragiczni bohaterowie, o rozdartych sercach, samotni, zbłąkani, których każde słowo zdaje się być niemym, głuchym krzykiem. Jego utwory są niezwykle odważne, poeta nie boi się świętokradztw, mieszania sacrum i profanum, bluźnierstw, dominują u niego kolory ciemne, ekspresywne: czerń oraz czerwień. Prócz przerzutni stosuje Miciński bardzo często oksymorony oraz antytezy.  Wszystkie wspomniane cechy świadczą o ekspresjonistycznym charakterze poezji Micińskiego.