Aldous Huxley „Nowy wspaniały świat” - Motyw antyutopii w literaturze - opracowanie

Powieść Aldousa Huxleya pt. ,,Nowy wspaniały świat” należy do literatury science - fiction, do grupy utworów o charakterze utopijnym, tj. takich, których treści są całkowicie wyimaginowane przez pisarza, w których wykreowany świat jest źródłem dążeń człowieka, obrazem jakieś całkowitej harmonii i szczęśliwości. Jednak przypatrując się bliżej przedstawionej przez pisarza rzeczywistości dostrzega się mnóstwo jej niedociągnięć i wad, stąd też powieść Huxleya z roku 1932 zwykło się określać mianem antyutopii.

Nie można bowiem powiedzieć, że ludzie żyjący w ,,nowym wspaniałym świecie” są szczęśliwi. Nie wiedzą co to nieszczęście, więc znajdują się po prostu w narzuconym im stanie. Nie mają wolnej woli, ich całe życie od poczęcia aż do śmierci zostaje uwarunkowane przez wyższą władzę. To ona decyduje czy będą kiedyś alfą plus czy marną gammą. Już w stanie embrionalnym ingeruje się w ich normalny rozwój poprzez rozliczne działania uodporniające i przystosowujące do określonego środowiska, w którym przyjdzie im kiedyś funkcjonować. Los każdej jednostki jest już z góry przewidziany. Jeżeli jesteś alfą na pewno będziesz piękny, wysoki, wysportowany, inteligentny i na wysokim stanowisku. Jeżeli zaś przypadkiem okaże się, że jesteś epsilonem, warunkowanie biologiczne zapewni ci niski, karłowaty wzrost, brzydką twarz i pracę w jakieś podrzędnej fabryce. Wybrać nie można, bo decyduje władza, która dba na każdym kroku, by nic nie zakłóciło stabilności społecznej.

Wszelkie odchylenia od normy, przejawy indywidualizmu i odrębności są zwalczane jak najgorsze przestępstwo. Ważna jest uniformizacja i kolektywizacja. Sztandarowe hasło Republiki Świata: ,,Wspólność, Identyczność, Stabilność” jest wraz z ,,treściami państwowymi” zakodowane w każdej głowie. Kastowa społeczność produkuje jednostki pozbawione wyższych uczuć i pragnień. Ludzie nie wiedzą co to piękno i Bóg. Nie mają dostępu do ,,starych” prawd i książek. Ich mózgi tak zostały ,,zaprogramowane”, że największą przyjemność sprawia im seks, narkotyk- soma, czuciofilmy i prymitywne gry na świeżym powietrzu.

W Ośrodku Rozrodu i Warunkowania wybutlowywane są nowe, doskonałe twory człowiecze, które zapewniają harmonijność i pełną organizację społeczną. Kobiety nie rodzą, bo to niemoralne, zaś słowo matka jest poddane ostrej cenzurze, jego wypowiedzenie w obecności niewiasty wzbudza w niej konsternację i przerażenie. Produkuje się idealnych robotników, którzy kochają to, co robią, bo tak ich uwarunkowano przez wstrząsy elektromagnetyczne lub wieloletni proces hipnopedii. Huxley poddaje ostrej krytyce erę przemysłową. W nieco przejaskrawionym świetle ukazuje konsekwencje ciągłego postępu i technicyzacji niemalże każdej dziedziny życia.

Dlatego też jego powieść można śmiało zaliczyć do nurtu książek o charakterze antyutopijnym. Pisarz ostrzega, że próby tworzenia na siłę raju na ziemi i idealnego pod każdym względem społeczeństwa mogą prowadzić do zagłady wszelkich wyższych wartości, uczuć i osobowości człowieka, a to na pewno nikogo nie uszczęśliwi.