Centralizacja władzy - charakterystyka, cechy, przykłady

Centralizacja władzy jest pojęciem, którym zajmuje się teoria polityki, jest przeciwieństwem decentralizacji władzy. 

Centralizacja władzy oznacza stopniowe skupianie władzy w rękach jednej instytucji, jednego organu. Centralizacja władzy, przeciwnie do decentralizacji, zabiera uprawnienia samorządom lub pomniejsza ich zakres uprawnień, po to aby móc centralnie sterować rozporządzeniami. 

Centralizacja występuje tam gdzie władza chce mieć większą władzę i większy wpływ na realizację swoich postulatów. Zazwyczaj centralizacja była cechą państw totalitarnych, autorytarnych i krajów o charakterze teokratycznym. 

W państwach takich jak dawny ZSRR czy faszystowskie Włochy centralizacja była podstawowym aspektem działania władzy. 

Wszystkie problemy administracyjne skupiane są wokół urzedników z centralnego szczebla państwowej władzy. Centralizacja ma za zadanie stopniowe acz radykalne zwiekszanie uprawnień władzy centralnej. Regiony i województwa zmuszone są więc do oddania pałeczki ostatecznej decyzji do organów wyższej rangi. 

Nie ma więc tutaj miejsca na swobodne działanie organów samorządowych czy gminnych. Samorządy nie mają uprawnień decyzyjnych. 

Politolodzy zwracają uwagę, że centralizacja władzy czasem przynosi dobry efekt i skutki mogą być pożyteczne. Tak więc władza scentralizowana nie daje samorządom wolnej ręki, samorządy stanowią jedynie przedłużenie władzy centralnej. 

Centralizacja władzy mimo iż jest bardzo popularna nie znajduje poparcia, z jednej strony centralizacja ogranicza powiększanie się aparatu biurokratycznego, z drugiej zaś powoduje narzucanie odgórnych norm na danym terenie. 

Przykładem centralizacji władzy może być władza sądownicza. 

Prawo państwowe w Polsce obowiązuje na każdym obszarze kraju i nie podlega różnicom. Inaczej wygląda to w Stanach Zjednoczonych gdzie każdy stan ma niemalże swoje, odrębne prawo, chociaż też podlega prawu federalnemu. 

Scentralizowana władza może do woli rozporządzać i wprowadzać swoje nakazy, zakazy i normy bez sprzeciwu organów niższej rangi. 

Centralizacja władzy podlega ostrej krytyce, zwłaszcza ze strony liberałów, którzy dopatrują się w niej prób uzurpatorskich lub zaczątkiem do wprowadzenia państwa autorytarnego, w którym jedna instytucja czy też organ dzierżyć będzie nieograniczoną władzę.