Deklaracja - Deklaracja z Salamanki (1994) - geneza, postanowienia

Reprezentacje dziewięćdziesięciu dwóch rządów i dwudziestu pięciu organizacji międzynarodowych uczestniczyły w spotkaniu w Salamance, które odbyło się w dniach 7–10 czerwca 1994 roku. Konferencja została zorganizowana przez hiszpański rząd przy współudziale UNESCO, a obecni byli na niej politycy, reprezentanci władz, przedstawiciele ONZ, różnych organizacji międzynarodowych i instytucji charytatywnych oraz specjaliści w dziedzinie edukacji. 

Celem konferencji była debata nad stanem edukacji oraz podjęcie kroków zmierzających do wyrównania szans wszystkich osób uczących się. Zwrócono przede wszystkim uwagę na potrzebę sprawienia, żeby placówki edukacyjne były rzeczywiście „szkołami dla wszystkich”, przez co ma się rozumieć, iż powinny niwelować dysproporcję między uczniami i stwarzać im równe szanse do nauki, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb edukacyjnych.

Podczas spotkania ustalono brzmienie najważniejszego dokumentu, w którym przedstawiono główne postulaty dotyczące niezbędnych zmian w szkolnictwie – Deklaracji z Salamanki w sprawie Zasad, Polityki i Praktyki w zakresie Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych. Dokument miał na celu zwrócenie uwagi na fakt, iż nie wszystkie szkoły zapewniają odpowiednie warunki dla dzieci, które posiadają specjalne potrzeby edukacyjne i nie zawsze placówki te dostosowują system nauczania do indywidualnych zdolności i możliwości. 

Założeniem projektu zaprezentowanego w deklaracji było przede wszystkim zwiększenie efektywności nauczania w przypadku osób, które mają specjalne potrzeby edukacyjne – mowa tu w głównej mierze o osobach niepełnosprawnych. Podkreślono, iż wszystkie dzieci bez względu na indywidualne różnice czy trudności powinny mieć dostęp do zwykłych szkół w ramach prawa do nauki. Stwarzanie otwartych szkół integracyjnych sprzyjałoby budowaniu życzliwej atmosfery w szkołach oraz zwalczaniu dyskryminacji m.in. osób niepełnosprawnych. Sygnatariusze zwrócili się ponadto do społeczności międzynarodowej, a w głównej mierze do przedstawicieli takich instytucji jak ONZ, UNESCO, ILO, UNICEF, inne organizacje pozarządowe mające wpływ na kształt systemu edukacji o poparcie projektu zawartego w deklaracji i zwiększenie wysiłków na rzecz wdrożenia go w życie. 

Do Deklaracji z Salamanki dołączono dodatkowo „Wytyczne dla działań w zakresie specjalnych potrzeb edukacyjnych”, które zawierały konkretny plan działania i byłyby w stanie zreformować szkolnictwo w taki sposób, by było ono bardziej przystosowane dla osób wymagających specjalnych potrzeb nauczania.