Traktat brukselski - postanowienia, znaczenie, cele

Traktat brukselski to właściwie – „Traktat o współpracy w sprawach gospodarczych, społecznych i kulturalnych oraz o zbiorowej samoobronie”. Traktat z Brukseli to umowa międzynarodowa, która została podpisana 17 marca 1948 przez Wielką Brytanię, Belgię, Francję, Holandię i Luksemburg.

Traktat brukselski stanowił rozszerzenie traktatu z Dunkierki z 4 marca 1947 r., który był umową o charakterze obronnym między Wielką Brytanią a Francją. Natomiast traktat brukselski rozwinął sojusz obronny o kraje Beneluksu (Belgia, Holandia, Luksemburg), dzięki czemu powstała Unia Zachodnia.

Przyczyną stworzenia traktatu brukselskiego była obawa przed rozszerzaniem się komunizmu. Rządy państw zachodnioeuropejskich podjęły się zadania kształtowania europejskiej powojennej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa międzynarodowego. Traktat z Brukseli zobowiązuje państwa strony do współpracy w sprawach gospodarczych, społecznych i kulturalnych. Aby współpraca mogła być owocna, wskazane jest tworzenie odpowiednich konwencji. Traktat mówi, że jeśliby państwo będące stroną traktatu stało się ofiarą zbrojnej agresji innego kraju, to państwo sojusznik jest zobowiązane do udzielenia napadniętemu państwu pomocy zbrojnej. Ponadto, traktat zobowiązuje przyjmujące go państwa do utworzenia Rady Konsultacyjnej, organu mającego funkcjonować w sprawach konsultacji w odniesieniu do możliwości kontynuowania agresywnej polityki przez Niemcy oraz w przypadku wszelkich sytuacji, które mogą stanowić zagrożenie dla pokoju.

Traktat brukselski był czynnikiem rozpoczynającym proces integracji europejskiej w zakresie wspólnej polityki obronnej. Umowa brukselska stała się pierwszym paktem w Europie po 1945 dotyczącym kwestii obronności. Sojusz był inicjatywą konsolidującą politycznie część państw zachodnioeuropejskich bez udziału państw pozaeuropejskich, co dobrze rokowało na przyszłość w obliczu konieczności prowadzenia wspólnej europejskiej polityki w konflikcie zimnowojennym. Traktat był poza tym prekursorem dla powstałej w 1949 r. Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (NATO).