Polska pierwszych Piastów - Śląsk i Pomorze w polityce Piastów

Jako że Śląsk i Pomorze zawsze były terenami niezwykle istotnymi, bardzo często stawały się przedmiotem sporów i konfliktów.

Dla władców piastowskich Pomorze miało niebagatelne znaczenie. Dostęp do morza dawał możliwość prowadzenia handlu na większą skalę, ponadto zagarnięcie tego terenu eliminowałoby zagrożenie ze strony północnej. Brak rozwiniętej struktury państwowej oraz fakt, iż zamieszkane było głównie przez Słowian ułatwiało kwestię podboju.

Zarówno Pomorze Wschodnie, jak i Zachodnie w wiekach X-XII przechodziło z rąk do rąk. I tak to ostatnie przyłączone zostało już przez Mieszka I, w wyniku trwających kilka lat walk, w roku 972. Niecałe trzydzieści lat później w Kołobrzegu powstało biskupstwo, jednak za panowania Chrobrego odłączyło się od Polski. Powrót nastąpił za czasów Kazimierza Odnowiciela w 1058 roku. Wiele lat później Bolesław Krzywousty podporządkował sobie Pomorze, które stało się polskim lennikiem. Nie na długo jednak, gdyż już w 1181 książęta pomorscy hołd lenny zaczęli składać Fryderykowi Barbarossie. Podobną historię posiada wschodnia część Pomorza. Przyłączona przez Mieszka, odłącza się za Chrobrego i powraca za Odnowiciela. Ostatecznie przyłącza je do Polski Bolesław Krzywousty (staje się częścią dzielnicy senioralnej).

Niezwykle skomplikowane są również losy ziem śląskich. Pierwotnie przyłączone zostały one do Polski w 990 roku przez Mieszka I. Na rzecz Czech utracone zostały w roku 1039 w wyniku najazdu Brzetysława. W momencie, gdy nie udało się odzyskać Śląska na drodze dyplomacji, Kazimierz Odnowiciel w roku 1050 zorganizował zbrojną wyprawę, która zakończyła się zgodą cesarza Henryka na polskie panowanie. W zamian jednak Polska zobowiązana była do płacenia trybutu.

Zwolnienie z płacenia trybutu nastąpiło w roku 1114. Na mocy testamentu Krzywoustego teren te oddany został Władysławowi Wygnańcowi, a następnie władzę posiedli jego synowie. Śląsk ulegał kolejnym podziałom (utworzenie księstw śląskich) i w efekcie wiele jego części nie uznawało Łokietka za swego władcę nawet po koronacji. Śląsk został przez Polskę utracony na bardzo długi okres czasu w połowie wieku XIV.