Kazimierz Jagiellończyk - spisek antykrólewski (1481 r.)

Pomimo wielokrotnie odnawianych unii polsko-litewskich w obu krajach nie brakowało zarówno entuzjastów, jak i zdecydowanych przeciwników takiego stanu rzeczy. Tendencje separatystyczne występowały głównie w Wielkim Księstwie Litewskim, ponieważ dominująca pozycja panów polskich w obu izbach parlamentarnych (zwłaszcza w Senacie) zdecydowanie nie była na rękę bojarom litewskim. W momencie, gdy sąsiadująca z Wielkim Księstwem Litewskim od wschodu Moskwa pod rządami Iwana III definitywnie zrzuciła resztki zależności od Tatarów, grupa radykalnych opozycjonistów skupiona wokół Michała Olelkowicza postanowiła zamanifestować swoją promoskiewską orientację.

Zawiązany został wówczas (1481) niejawny spisek, do którego oprócz wspomnianego wyżej Michała Olelkowicza należeli także Fiodor Iwanowicz Bielski oraz Iwan Juriewicz Holszański. Wszyscy byli zwolennikami oderwania Litwy od Rzeczpospolitej i związania się bliższym sojuszem z Moskwą, ponieważ z nią łączyły Litwę bliższe więzy religijne. Przywódcę spisku do polskiego króla dodatkowo zraziła jego postawa w roku 1471, kiedy to Kazimierz Jagiellończyk pozbawił swoich poddanych resztek nadziei na przywrócenie autonomii księstwa kijowskiego, którego udzielność została formalnie zlikwidowana w oku 1454.

Głównym celem spiskowców było przeprowadzenie zamachu na życie niepopularnego w ich kręgach władcy, a następnie powołanie na suwerenny tron litewski Michała Olelkowicza, który wówczas mógłby wcielić w życie swój program polityczny. Jednak odpowiednio wczesne wykrycie intrygi pozwoliło stronnikom królewskim udaremnić plany zabójstwa Kazimierza Jagiellończyka. Pojmani i oskarżeni o zdradę stanu, przywódcy spisku zostali niezwłocznie straceni, a inni biorący w nim udział bojarzy – aresztowani.