Grecja - Związek Morski, Związek Panhelleński

Związek Panhelleński powstał w 481 r. p.n.e. Inne jego nazwy to: Sprzymierzenie Hellenów czy też Związek Helleński. Za cel miał obronę przed Persami, gdyż szykowała się II wojna perska (480 - 479 r. p.n.e.). I wojnę zakończyło zwycięstwo Ateńczyków pod Maratonem, ale faktycznie potęga Persów nie została naruszona. Sprzymierzenie skupiające 31 miast-państw greckich zostało zawiązane pod przewodnictwem Sparty, której Grecy powierzyli dowództwo. Do związku nie weszły Delfy oraz Argos, zachowujące neutralność w wojnie. Natomiast zarówno Beocja, jak i Tesalia opowiedziały się za Persami.

Chociaż w roku 479 p.n.e. przyszła rozstrzygająca bitwa (pod Platejami) – zakończona, dzięki Spartanom, pełnym sukcesem Greków – to jednak nie był to koniec walk z Persami.

W roku 478 p.n.e. do życia został powołany Związek Morski (czyli Związek Ateński, Związek Delijski, symmachia ateńska), jednoczący państwa-miasta greckie pod przewodnictwem Aten, którym przekazano pełną hegemonię, a zatem – dowództwo nad armią oraz kwestie, związane z zarządzaniem finansami. Najlepiej charakteryzuje go nazwa symmachia gdyż wskazuje na główny cel: wspólną walkę z zagrożeniem. Zagrożeniem byli wciąż Persowie. Symmachia ateńska miała spełniać zarówno cele obronne, jak i doprowadzić do zniszczenia Persów.

Pod względem organizacyjnym na czele związku stały Ateny, ale wszelkie głosowania miały mieć charakter demokratyczny. Do tego celu powołano „synedrion”, czyli radę sprzymierzonych, w którym każde z sprzymierzonych państw posiadało jeden głos. „Synedrion” zbierał się raz do roku na Delos. Na Delos również składane były wspólne fundusze.

Jak się okazało, Związek Ateński miał jednak znacznie szersze ambicje, gdyż po zawarciu pokoju z Persami nie zamierzał się rozwiązać. Ateny skutecznie i brutalnie tłumiły wszelkie próby pozostałych polis odstąpienia od symmachii. Zachowanie Aten i próba zdobycia znacznej przewagi w hellenistycznym świecie doprowadzi do konfliktu ze Spartą.