Charles de Gaulle - działania i decyzje podczas II wojny światowej

Charles de Gaulle przez cały okres trwania II wojny światowej walczył z okupującym terytorium Francji agresorem niemieckim. Obecnie, jak najbardziej słusznie, uważany jest za przykładnego i bohaterskiego obrońcę niezależności francuskiej oraz niestrudzonego wojownika o Wolną Francję.

W momencie niemieckiej agresji na Polskę we wrześniu 1939 r. generał de Gaulle dowodził 507. Pułkiem czołgów, ale w obliczu zagrożenia wojną zrzekł się tej funkcji i przejął całą  francuską 5. Armię pancerną stacjonująca w Alzacji. Już w styczniu 1940 r. dostrzegał palącą konieczność przeprowadzenia szeregu niezbędnych reform w armii francuskiej, która w ówczesnym kształcie nie byłaby w stanie przeciwstawić się potędze Wermachtu. Po doświadczeniach walk w Polsce oraz wcześniejszej wojny domowej w Hiszpanii uważał, że dominująca rolę w nadchodzącej wojnie odegrają wojska pancerne oraz lotnictwo. Jednak jego memoranda do najbardziej wpływowych osób w państwie nie przyniosły skutku.

Po ataku Niemiec na Francję 11. maja 1940 r. gen. de Gaulle bronił na czele z 4. Dywizji pancernej okolic Paryża przed ofensywą niemieckich czołgów dowodzonych przez gen. Heinza Guderiana. Otwarcie nie zgadzał się wówczas ze strategią obrony, jaką przyjęło dowództwo francuskie, będąc zmuszanym do wypełniania często niedorzecznych i pozbawionych koordynacji rozkazów wodza naczelnego gen. Maxima Weyganda. Uważał, że pomimo klęsk na froncie wojna powinna być kontynuowana – nie brał pod uwagę perspektywy kapitulacji w tak wczesnej fazie wojny, ale niestety pogląd taki, lansowany głównie przez gen. Petaina, ostatecznie zwyciężył.

Opcja ewakuacji władz i pozostałości armii z kontynentu do algierskich posiadłości Francji oraz organizowania tam oporu przeciwko zaborcy została zdecydowanie odrzucona i w konsekwencji rząd francuski podpisał 23. czerwca 1941 r. akt bezwarunkowej kapitulacji. Na jej mocy zostało utworzone marionetkowe i w pełni uzależnione od Niemiec quasi-państwo nazwane Republiką Vichy, na czele którego stanął gen. Petain.

Wcześniej, 17. czerwca 1941 r., de Gaulle opuścił na pokładzie samolotu terytorium Francji i udał się na emigrację na Wyspy Brytyjskie. Następnego dnia stacja BBC nadała wystąpienie francuskiego generała skierowane do mieszkańców okupowanej Francji, zawierające wezwanie do stawienia czynnego i biernego oporu najeźdźcy oraz oświadczenie, że od tego momentu będzie on kierował poczynaniami francuskiej emigracji z Londynu. 28. czerwca 1940 r. władze brytyjskie oficjalnie odmówiły uznania kolaboranckiego rządu w Paryżu reprezentowanego przez Petaina, deklarując swoje poparcie dla Tymczasowego Francuskiego Komitetu Narodowego w Londynie.

De Gaulle zyskał sobie przychylność większości dominiów i rodaków na kontynencie, dzięki czemu stał się faktycznym przywódcą Francji, aż do wyzwolenia jej przez ofensywę aliancką w 1944 r. Był ponadto głównym organizatorem ruchu oporu przeciwko Niemcom – z jego inicjatywy w styczniu 1942 r. został do Francji przerzucony Jean Moulin, którego zadaniem było utworzenie sprawnie działającej siatki partyzanckiej.

24. września 1941 r. powołał dodatkowo Francuski Komitet Narodowy stanowiący namiastkę przyszłego rządu, na czele którego stanął osobiście. Zabieg ten miał na celu uznanie emigracyjnych władz francuskich przez wszystkie państwa alianckie, przez co można byłoby włączyć Francję oficjalnie do grona państw sprzymierzonych przeciwko hegemonii hitlerowskiej. 14. stycznia 1943 r. de Gaulle spotkał się z popieranym przez Amerykanów (z którymi sam nie miał najlepszych relacji) gen. Henrim Giraudem, z którym ustalił powstanie Francuskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego w Algierze. Obaj generałowie podzielili się władzą w tym utworzonym 4. czerwca 1943 r. organie, który jednocześnie został uznany przez mocarstwa alianckie jako legalny rząd Francji. Od tego czasu wojska francuskie brały udział we wszystkich większych działaniach przeciwko Niemcom na froncie zachodnim, łącznie z lądowaniem w Normandii z 6. czerwca 1944 r. 

Trzy dni przed rozpoczęcie operacji „Overlord” miał miejsce przełom w historii okupowanego państwa francuskiego – de Gaulle przekształcił dotychczasowy FKWN w Tymczasowy Rząd Republiki Francuskiej, a następnie objął w nim stanowisko premiera. Fakt ten pozwolił mu na wkroczenie do wyzwalanej siłami amerykańsko-brytyjskimi Francji w roli sternika rządów. Przybycie generała do kraju było owacyjnie i entuzjastycznie witane przez ludność Paryża. Rozpoczął się wówczas żmudny i trudny proces odbudowania państwa francuskiego, wyniszczonego ponad 3-letnią okupacją niemiecką.