Trybunał Koronny i Trybunał Litewski

Powstanie Trybunału Królestwa Polskiego było skutkiem zrzeczenia się przez Stefana Batorego w roku 1578 pozycji najwyższego i niekwestionowanego sędziego. Od roku 1523, kiedy to pojawiła się w polskim prawie możliwość apelacji, sąd królewski nie był w stanie rozwiązywać olbrzymiej ilości spraw, jakie do niego napływały.

Utworzenie sądów wiecowych w celu odciążenia sądu królewskiego przyniosło skutek odwrotny do przewidywanego. Niewystarczającym rozwiązaniem było również utworzenie sądów ostatniej instancji w województwach. Konieczne było odciążenie monarchy.
Trybunał Koronny zbierał się w Piotrkowie (obejmował obszary Wielkopolski) oraz w Lublinie (prowincje Małopolski). Na wzór trybunału koronnego powołano apelacyjny sąd dla Wielkiego Księstwa Litewskiego w roku 1581. Trybunał ten miał swoją siedzibę w Wilnie.

Deputantami mogli być obywatele wywodzący się ze szlachty i duchowieństwa. Z każdego województwa, corocznie na sejmikach deputackich wybierano jedną lub dwie osoby. Do 27 deputantów szlacheckich dołączało 6 duchownych wybieranych przez kapitułę. Najważniejszą osobą w trybunale był obieralny marszałek.

Na mocy konstytucji sejmu walnego warszawskiego z roku 1587 trybunał był...