Rozmowy rządu i Solidarności

Kryzys, jaki zapanował w Polsce w lipcu 1980 roku, pogłębiała dodatkowo nieobecność w kraju 1 sekretarza PZPR Edwarda Gierka oraz brak zdecydowania, co do tego, jaką drogą należy rozwiązywać problem protestujących robotników.

14 sierpnia rozpoczęli strajk pracownicy Stoczni Gdańskiej. Pojawiły się żądania przywrócenia do pracy zwolnionych za działalność związkową Anny Walentynowicz i Lecha Wałęsy.

W porozumieniu z przedstawicielami komitetów strajkowych w tych zakładach doszło do powstania Międzyzakładowego Komitetu Strajkowy z Lechem Wałęsą na czele.

Zaniepokojone rozwojem sytuacji oraz niezadowoleniem Kremla władze powołały do życia specjalny sztab kierowniczy pod przewodnictwem Pieńkowskiego. W jego skład weszli także gen. Jaruzelski, minister spraw wewnętrznych Kowalczyk oraz Barcikowski i Olszowski. Zadaniem sztabu było opracowanie planu zdławienia strajków siłą. Przygotowano specjalny operację o kryptonimie „Lato 80”, która miała na celu porwanie Wałęsy i członków MKS oraz pacyfikację Trójmiasta.

18 sierpnia rozpoczęły się strajki w Szczecinie. Ukonstytuował się tam podobnie jak w Trójmieście Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, który wysunął 36 postulatów w większości tożsamych z „gdańskimi”. W wystąpieniu telewizyjnym Gierek zdecydowanie odrzucił wszelkie polityczne postulaty strajkujących. Władze zgodziły się jednakże na wysłanie wicepremiera Pyki do Gdańska w celu rozpoczęcia rozmów z delegacjami poszczególnych przedsiębiorstw z pominięciem MKS.

Władze postanowiły wszelkimi sposobami oddzielić postulaty polityczne od finansowych. Toteż zgadzano się na większość żądań o charakterze gospodarczym, natomiast zdecydowanie odrzucano postulaty zmian w systemie polityczno – prawnym. Aresztowano wielu przywódców opozycji z Michnikiem, Kuroniem, Romaszewskim, Moczulskim na czele. Represje te były próbą osłabienie politycznego aspektu protestów. W odpowiedzi na takie zachowanie władz zarząd MKS –u zdecydował zaapelować do wszystkich delegacji zakładowych o przerwanie rozmów z komisją Pyki. Odpowiedzią władz było zastąpienie tej komisji Pyki komisjami rządowymi z Jagielińskim w Trójmieście i Barcikowskim  w Szczecinie na czele.

Jednocześnie zabrało się IV plenum KC, w trakcie którego doszło do roszad na stanowiskach kierowniczych. Niewiele jednak działania te były w stanie zmienić. Wobec twardej i nieustępliwej postawy opozycji w szeregach Biura Politycznego można było zauważyć bezradność i bezsilność.
30 sierpnia doszło do porozumienia, w kwestii wolnych związków zawodowych, pomiędzy komisją Barcikowskiego a MKS w Szczecinie z Marianem Jurczykiem na czele.

Natomiast dzień później parafowano porozumienie pomiędzy MKS w Gdańsku z Wałęsą na czele a komisją Jagielskiego.

Po podpisaniu umów sierpniowych w całym kraju zaczęły powstawać samodzielne związki zawodowe.