Każdy jest kowalem swojego losu - rozprawka

Życie każdego człowieka jest obciążone pewnego rodzaju balastem już w momencie narodzin – przychodzimy na świat w określonym społeczeństwie i środowisku, otrzymując od losu bardziej lub mniej troskliwą rodzinę, jak również zaplecze finansowe, którego kształt w okresie dzieciństwa i wczesnej młodości nie jest od nas w żaden sposób zależny.

Nie mamy także wpływu na wymagania, jakie stawia nam otoczenie, którego nie mieliśmy szansy sobie wybrać i którego bardzo często nie możemy samodzielnie kształtować. Nasza egzystencja i problemy, jakie napotykamy w drodze do dorosłości, są więc bardzo często wypadkową różnych okoliczności i zdarzeń niezależnych od naszej woli, wobec których czujemy się nierzadko bezsilni i bezbronni.

Człowiek tym jednak różni się od wszelkich innych stworzeń, że potrafi marzyć, planować i przeciwstawiać się wyrokom losu, sprowadzając wpływ przypadku na swoje życie do minimum. Nasza wolna wola, determinacja w dążeniu do wyznaczonych sobie celów i przede wszystkim ciężka praca stanowią drogę do przeciwstawienia się wszelkim ograniczeniom, jakie pozornie nakłada na nas miejsce i czas urodzenia. W społeczeństwie demokratycznym, pozbawionym podziału na warstwy i klasy, rozmaite rodzinne uwarunkowania tracą na swym znaczeniu – rodzaj pracy wykonywanej przez rodziców czy ich pozycja społeczna i finansowa, nie stanowią już ograniczenia dla dzieci, których droga do edukacji i kariery w dorosłym życiu jest zawsze kwestią otwartą, zależną przede wszystkim od ich talentów, pracowitości i inwencji w pokonywaniu rozmaitych przeszkód, jakie los stawia przed każdym człowiekiem.

Wolna wola może decydować również o drodze w zupełnie przeciwną stronę – każdy „kapitał”, jaki los daruje nam w momencie narodzin, można bardzo łatwo roztrwonić przez podejmowanie złych życiowych decyzji, lub choćby przez lekkomyślność i lenistwo. Nawet najbardziej troskliwi rodzice nie zapewnią nam bowiem zdobycia określonej wiedzy i zdolności bez naszego zaangażowania, nikt inny nie może też za nas odnaleźć pasji, które nadają naszemu życiu sens i zapewniają poczucie spełnienia dzięki umiejętności wyznaczania sobie coraz to nowych celi i dążeniu do ich realizacji.

Przysłowie mówiące o tym, iż „każdy jest kowalem własnego losu” ma w moim przekonaniu odniesienie także do moralnych wyborów, jakie podejmujemy, kształtując nasze życie. Możemy budować je na kłamstwie i oszustwie, tłumacząc się nieprzychylnym losem, który uniemożliwia postępowanie w zgodzie z ogólnie przyjętymi normami etycznymi, jednak w takiej sytuacji samowolnie wyrzekamy się uczciwości i szczerości ze strony innych, wszystko bowiem, co robimy – dobrego lub złego – wraca do nas zawsze w takiej, czy innej formie.

Jesteśmy więc kowalami naszego losu również poprzez to, jak odnosimy się do innych, prawdziwe szczęście nie może być bowiem budowane na nieszczęściu drugiego człowieka, a wszystko, co robimy w zgodzie z własnym sumieniem, owocuje nagrodą, którą odbieramy często w najmniej spodziewanym momencie – jako niespodziankę od losu, który tylko pozornie jest „ślepy” i niezależny od naszych starań.