Na stronie używamy cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich wykorzystywanie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Prywatności.
unikalne i sprawdzone wypracowania

Modernizm i postmodernizm w porównaniu - podobieństwa i różnice

Pojęcie postmodernizmu określające prąd artystyczny odnoszący się (w odróżnieniu od filozoficznego terminu „postmoderna”) bardziej do zmian, jakie zachodziły w literaturze zwłaszcza od lat 60 XX wieku, mniej zaś koresponduje z epoką funkcjonującą w historii literatury i sztuki jako modernizm. Pomiędzy tymi dwoma określeniami zachodzą jednak pewne znaczące współzależności, dzięki którym możemy mówić o bardzo charakterystycznym dla całościowego procesu historyczno-literackiego zjawisku „przeplatania” się tożsamych koncepcji i założeń estetycznych w co drugiej epoce.

Zależnością najbardziej wyraźną jest postmodernistyczny pesymizm wynikający z wizji zbliżającego się upadku cywilizacji i kultury, jaki możemy porównać do postawy modernistycznego dekadenta. I tu niepokój egzystencjalny został uwarunkowany pędzącym w szalonym tempie postępem naukowym i technologicznym, który zagraża humanistycznym wartościom promowanym przez kulturę i sztukę, determinując życie człowieka przez wpisanie go w machinę społecznych przemian i powinności. Obie epoki łączy związana z taką wizją koncepcja „przewartościowania wszystkich wartości” – w modernizmie opierająca się głównie na założeniach pesymistycznej filozofii Nietzschego i Schopenhauera, w postmodernizmie zaś czerpiąca z osiągnięć dwudziestowiecznej psychoanalizy, która sprowadzała wszelkie działania człowieka do sfery podświadomych odruchów i działalności ślepego instynktu.

W postmodernizmie epokę modernizmu utożsamiano jednak w dużym stopniu z systemami totalitarnymi, dla których niejednokrotnie stawała się inspiracją zarówno w sferze ideologii, jak i środków przekazu. W obliczu doświadczenia drugiej wojny światowej i trudnych przepraw demokracji (zwłaszcza w Europie Środkowej) modernistyczne koncepcje kultu jednostki twórczej i fascynacji jej energią budziły więc oczywisty lęk i sprzeciw.

Inaczej rozumiano również oderwany od funkcji utylitarnych i mimetycznych estetyzm sztuki – w modernizmie artysta rezygnował z wiernego relacjonowania rzeczywistości na rzecz zobrazowania swych własnych, subiektywnych i czysto wrażeniowych wizji, zaś w epoce postmodernizmu sztuka ma polegać na dekonstrukcji rozumianej jako obnażanie braku związku pomiędzy poszczególnymi elementami rzeczywistości, jak również pomiędzy samą rzeczywistością a sztuką; jedynie przypominanie o rozbieżności pomiędzy rozmaitymi konwencjami literackimi i artystycznymi a prawdą można dążyć do jej sedna. W modernizmie kontakt artysty z odbiorcą polegał więc głównie na uświadamianiu mu istnienia rozmaitych prawd za pomocą oddziaływania na jego wyobraźnię formą dzieła, postmoderniści eksponują zaś samą formę jako odpowiedź na pytania o kształt rzeczywistości.

Podobne wypracowania do Modernizm i postmodernizm w porównaniu - podobieństwa i różnice