Stefan Żeromski „Ludzie bezdomni” - charakterystyka Tomasz Judyma

Głównym bohaterem „Ludzi bezdomnych” jest Tomasz Judym - młody lekarz. Fakt, że ukończył on paryską uczelnię, nie świadczy o tym, że miał lekkie życie. Wywodził się z bardzo biednej rodziny, a jego ojciec miał problem z alkoholem. Jaką postacią jest ten człowiek, który tak bardzo wybił się z grząskiego gruntu biedy?

Znamiennym faktem jest to, że przez całą powieść pojawia się tylko jedna wzmianka  o jego wyglądzie, w dodatku bardzo ogólnikowa. W pamiętniku Joanny, znajduje się wpis o „prześlicznym mężczyźnie w cylindrze”. Można się domyślić, że nie odbiegał wiele od typowego wizerunku inteligenta tamtych czasów. Ale można także wysnuć wniosek, iż brak opisu fizjonomii Judyma jest zamierzony i ma na celu uzmysłowienie czytelnikowi, że takie cechy mogą przejawiać się w każdym.

Bohater został ciężko doświadczony już w młodości. W swojej rodzinie nie zaznał spokoju, gdyż poza biedą problemem był jeszcze alkoholizm ojca. Ze szponów tego miejsca wyrwała go ciotka, u której jednak nie było wiele lepiej. Trudniła się ona wcześniej prostytucją, ale jako kobieta wspaniałej urody szybko zgromadziła sporą fortunę i mogła rzucić ten proceder. W jej domu zawsze pojawiali się goście, którzy byli dla niej ważniejsi, niż Tomasz. Bohater mógł ułożyć się do snu (w korytarzu), dopiero gdy dom opuścił ostatni przybysz. Nie były to wymarzone warunki do nauki, dlatego Judym musiał wykazać się wielkim samozaparciem i uporem, by coś osiągnąć oraz szybko nauczyć się zadbać o siebie. Jego drogą życiową okazała się medycyna, którą zaczął studiować.

Mimo że udało mu się wyzwolić z biedoty, nigdy nie zapomniał o swoim robotniczym pochodzeniu. Wciąż powracało ono do niego, budząc w nim kompleksy i niedowartościowanie. Sam mówił o sobie, że pochodzi z „bardzo byle jakich Judymów”. Jego wielkim marzeniem stała się poprawa losu ludzi z niskich warstw społecznych. Wygłosił nawet referat w tej sprawie, który nie został dobrze przyjęty. Środowisko lekarzy zarzuciło mu nadmierny idealizm i marzycielstwo oraz zwracanie się w strony, które nie powinny interesować szanujących się lekarzy. Jego postępowanie w tej sprawie świadczy nie tylko o idealizmie i chęci zmiany świata, ale także o wrażliwości, bo na tym gruncie wyrosły te dążenia. Bohater cierpi w ich imieniu nie tylko skrytykowany przez warszawskich lekarzy, ale także w Cisach, gdzie żąda oczyszczenia zamulonej rzeki - powodu zachorowań na malarię. Kiedy tylko wysuwa ten postulat, traci pracę. Wtedy odsłania się druga strona jego natury - porywczość i gniew, co jednak w kontekście sytuacji nie może dziwić.

Kulminacyjnym momentem w życiu Tomasza Judyma jest podjęcie decyzji o poświęceniu swojego życia ludziom biednym, a zarazem odrzucenie przez niego Joanny. Z jednej strony ukazuje to jego oddanie swoim ideałom oraz poczucie odpowiedzialności za los innych ludzi. Patrząc z innej perspektywy można dostrzec tutaj egoistę, który boi się połączyć swoje życie z inną osobą. Być może nauczony doświadczeniem swojej młodości, po prostu boi się założyć rodzinę.

Tomasz Judym zdecydowanie jest bohaterem, którego życie przepełnione jest cierpieniem. Doświadcza go przez brak zrozumienia dla jego osoby, a nawet przez dokonywane przez siebie wybory. Jest to wrażliwy idealista, pełen marzeń o lepszym świecie, ale zarazem bojący się wziąć swoje życie we własne ręce, o czym dowodzi odrzucenie Joanny. Godne podziwu jest jego buntownicze podejście względem krzywdy ludzkiej, ale nie można pominąć tego, że swoim wyborem sam krzywdzi Joannę. Dlatego symbolem tego człowieka jest rozdarta sosna, która obrazuje rozdarcie jego duszy oraz kontrastujące w nim cechy romantycznego bohatera i pozytywistycznego społecznika.