Wizja Boga i człowieka w poezji Bolesława Leśmiana - rozwiń temat na przykładzie wybranych wierszy poety

Bolesław Leśmian to poeta, którego twórczość znajduje się gdzieś na granicy pomiędzy XX-leciem międzywojennym a Młodą Polską. Reprezentuje on bardzo ciekawe poglądy filozoficzne, przedstawiane przezeń w wierszach w szczególnie charakterystyczny sposób. Jego poezja jest przesiąknięta fantastyką, zjawiskami nadprzyrodzonymi, a gdzieś głęboko na dnie czai się często bolesna prawda o życiu. Poeta ten nie pomija w swojej twórczości tematu Boga i jego relacji z człowiekiem. Jak problem ten został przedstawiony w jego twórczości? Przyjrzyjmy się niektórym z jego wierszy, by mieć tego obraz.

Leśmian sytuuje człowieka wśród natury. Ten związek uaktywnia w ludziach sferę instynktów i popędów. Najlepiej zostało to ukazane w wierszu pt. „Przemiany”, gdzie kwiaty patrzą podejrzliwie na podmiot liryczny, wiedząc o nim „coś więcej”. Ta ciemna strona to bardzo niebezpieczny aspekt człowieczeństwa, często może wymykać się spod kontroli, o czym świadczą następujące słowa: „Com czynił, że skroń dłońmi uciskam obiema / Czym byłem owej nocy, której dziś już nie maś”. Podobnie sytuacja ma się w „Topielcu”. W tym utworze duch wychodzi z ciała i podziwia naturę. „A on biegł wybrzeżami coraz innych światów, / Odczłowieczając duszę i oddech wśród kwiatów…” - ten cytat potwierdza jak groźne mogą być pierwotne instynkty, zmieniające człowieka w część natury, która rządzi się swoimi prawami.

Jednak człowiek w poezji Leśmiana to nie tylko istota skazana na walkę ze swoją mroczną stroną. To także ktoś, kto potrafi badawczo przyjrzeć się światu, pragnie go zrozumieć. Przykłady możemy znaleźć w wierszach pt. „Dusiołek” oraz „Dziewczyna”. Bohater tego pierwszego - Bajdała - zaatakowany przez niebezpieczną kreaturę stawia później pytanie o istnienie zła. Bracia, pojawiający się w „Dziewczynie”, pragną zniszczyć mur, by dostrzec to co jest poza nim. Kiedy okazuje się, że to zwykła pustka, w sukurs przychodzi im poeta, mówiąc że to starania nadają sens ludzkiemu życiu.

Bóg w utworach Leśmiana daleki jest od ideału. Jego dziełem jest nie tylko piękny świat, pełen cudowności, ale także zło, kalectwo, bieda. We wspomnianym już wierszu „Dusiołek” pada pytanie do Boga - dlaczego stworzył zło, ale nie otrzymujemy na nie żadnej konkretnej odpowiedzi. Także „Trupięgi” w pewien sposób pokazują okrucieństwo Boga, który może wzgardzić człowiekiem podążającym w zaświaty w byle jakich butach. Być może tytułowe obuwie jest czymś, na co pracujemy przez całe życie, stąd takie wymagania ze strony Boga. Jednak w wypadku niepowodzenia poeta nie zakłada z góry, że spotkamy się z litością. „Urszula Kochanowska” to wiersz, w którym obraz Najwyższego jest pozytywny, jednak poeta nie przypisuje Bogu atrybutu jakim jest wszechmocność. W końcu rodzice dziewczynki nie pojawili się w niebiosach.

Wizja Boga i człowieka w wierszach Leśmiana jest daleka od idealizacji. Poeta w ten sam sposób eksponuje zarówno dobre, jak i złe strony. Pokazuje, że tak jak człowiek może stać się nieludzki, tak i Bóg może stać się nieboski.