Buddyzm a chrześcijaństwo - porównanie (różnice i podobieństwa)

Bardzo ciężko porównywać tak odrębne od siebie religie, jakimi są buddyzm i chrześcijaństwo, bo pozornie nie łączy je zbyt wiele. Różnice znajdziemy w wielu aspektach (szczególnie obrzędowych), natomiast – co może zaskakiwać – część twierdzeń oraz elementy obu doktryn są podobne w swoim brzmieniu.

Buddyzm pomija kwestie boskości, świata nadprzyrodzonego i duchów, zaś chrześcijaństwo bardzo silnie akcentuje ów aspekt metafizyczny, który stanowi solidną podbudową (i centrum) całej doktryny. Osią centralną chrześcijaństwa jest bowiem wiara w Boga, który zesłał na ziemię swojego syna – Jezusa Chrystusa. Ten, przez Swoją śmierć na krzyżu, zbawił ludzkość i zmartwychwstał, pokonując w ten sposób śmierć. Doktryna buddyzmu oparta jest natomiast na przemyśleniach Buddy („Oświeconego”, „Przebudzonego”) dotyczących prawdy o cierpieniu oraz naturze każdego człowieka. Chrześcijaństwo ustanowiło siedem sakramentów świętych: 1. Chrzest, 2. Bierzmowanie, 3. Eucharystię, 4. Pokutę, 5. Namaszczenie chorych, 6. Kapłaństwo, 7. Małżeństwo. Czegoś podobnego nie ma w buddyzmie. Jedynym świętym nakazem jest tutaj medytacja i samodoskonalenie.

Chrześcijaństwo jest generalnie bardziej sformalizowane niż buddyzm. Są tu kapłani, hierarchicznie podlegający papieżowi. W buddyzmie jest warstwa bramińska, która w społeczeństwie zyskała przewagę nad pozostałymi stanami. Jednym z najważniejszych nakazów w chrześcijaństwie jest modlitwa, czyli osobista rozmowa człowieka z Bogiem, natomiast nie ma takiego nakazu w buddyzmie. Budda nie praktykował modlitwy. Wierzył jedynie w medytację, dzięki której można było dojść do najwyższej prawdy i dowiedzieć się wiele o samym sobie. Celem modlitwy jest osobisty kontakt człowieka z Bogiem, a celem medytacji – nirwana, czyli stan najwyższego uniesienia i całkowitego wyzwolenia, które osiąga dusza jednostki.

Tak, jak w chrześcijaństwie funkcjonuje dziesięć przykazań Bożych, które mówią o tym, jak powinni zachowywać się wierzący (między innymi: nie kraść, nie cudzołożyć, nie kłamać, czcić rodziców i kochać bliźniego oraz odpoczywać w dzień święty) – tak i w buddyzmie znajdziemy pięć przykazań według których powinni żyć buddyści. Nie wolno im: 1. Zabijać żywych istot, 2. Kłamać, 3. Kraść, 4. Dopuszczać się niedozwolonych stosunków płciowych, 5. Używać napojów odurzających. Buddyzm, tak jak chrześcijaństwo, nazywany jest religią uniwersalistyczną.

Buddyzm jest mniej, można by rzec, sformalizowaną religią niż chrześcijaństwo i nosi znamiona bardziej ruchu filozoficznego niż religii, gdyż sam w sobie nie opowiada o Bogu, duchach czy świecie pozaziemskim. Odnosi się bardziej do człowieka jako do pojedynczego istnienia szukającego właściwej drogi do osiągnięcia prawdy i nirwany. Zadaniem chrześcijanina jest natomiast dążenie drogą dobrych uczynków do osiągnięcia zbawienia. Obie te religie łączą jednak główne założenia.

Zarówno w chrześcijaństwie, jak i w buddyzmie, duży nacisk kładzie się na dobre uczynki względem drugiego człowieka. Szczególnie w wierze Buddy miłość względem bliźnich oraz dobroć są warunkiem osiągnięcia szczęścia i wewnętrznego spokoju. Obie religie wytworzyły miejsca święte. O ile w chrześcijaństwie nie czci się Jezusa Chrystusa jako jego samego, a jako Syna Bożego, nierozerwalnie związanego z Ojcem, o tyle postać Buddy – założyciela buddyzmu – szczególnie po jego śmierci urosła do rangi samego Boga. Tworzono mu posągi, przy których do dnia dzisiejszego modlą się wierni. Jest patronem wielu miejsc świętych. A zatem i dla chrześcijaństwa, i dla buddyzmu wykształciły się miejsca święte i takie, do których pielgrzymują wyznawcy.

Buddyzm i chrześcijaństwo są religiami różniącymi się od siebie w kwestiach zasadniczych. Trudno je porównywać ze względu na czasy, w jakich powstały, miejsca oraz w których się rozwijały. Łączy je jednak kwestia podstawowa: nakaz miłości względem ludzi i świata.