Religia: katolicyzm - charakterystyka, doktryna, założenia. Opis głównych zasad katolicyzmu

Katolicyzm odnosi się przede wszystkim do Kościoła rzymskiego. Z greckiego „katolikos” oznacza „powszechny”, „wspólny”. Kościoły w obrębie tej wiary dzielimy na historycznie związane z Rzymem oraz unickie. Dużą uwagę zwraca się tu na postać świętego Piotra – najważniejszego z apostołów Jezusa Chrystusa. Znakiem rozpoznawczym katolicyzmu jest krzyż łaciński.

Teologiczna doktryna wiary powstała w oparciu o założenia siedmiu soborów ekumenicznych. Najważniejszymi dla tej religii soborami były: Sobór Nicejski (325 r), Konstantynopolitański (381), Efeski (431) Nicejski (787), laterańskie, Trydencki (1545-1563) oraz watykańskie.

Najważniejszym spośród rytuałów religijnych jest Ofiara eucharystyczna, nazywana mszą świętą. Składa się ona z liturgii słowa oraz z liturgii eucharystycznej. Liturgia słowa posiada swoje części: czytanie I i II – najczęściej są to fragmenty Nowego Testamentu. Potem odbywa się czytanie Ewangelii, jednej z czterech (autorstwa Mateusza, Marka, Łukasza lub Jana). Następnie następuje komentarz do Ewangelii, czyli kapłańska homilia. Po usłyszeniu Słowa Bożego ma miejsce obowiązkowe wyznanie wiary, czyli Credo konstantynopolitańskie. Potem rozpoczyna się część liturgii eucharystycznej, w której kapłan wraz z wiernymi przygotowują się do przyjęcia komunii świętej. Następuje symboliczne przemienienie wody w krew i ciało Chrystusa.

Następnymi częściami mszy świętej są: anamneza (przypomnienie męki Chrystusowej), modlitwa i komunia. Przybycie na liturgię jest koniecznością tylko w niedzielę oraz ustalone (jako obowiązkowe) święta religijne. Kapłani koncelebrują msze codziennie.

Warto również zwrócić uwagę na rytuały, które są związane z sakramentami. Chrzest jest wprowadzeniem człowieka do kościelnej wspólnoty. Poprzez chrzest zmazujemy z siebie grzech pierworodny. Kapłan wypowiada znamienne słowa (formuła trynitarz): „Ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego”. Bierzmowanie z kolei polega na nadaniu drugiego imienia (zazwyczaj młodzi ludzie wybierają za swoich patronów świętych męczenników). Sakramentu udziela biskup.

Eucharystię przyjmują po raz pierwszy dzieci w wieku ośmiu lat. Wcześniej udzielony zostaje im sakrament pokuty i spowiedzi. Pokutę z kolei otrzymujemy po szczerej spowiedzi i żalu za grzechy. Święcenia kapłańskie otrzymują wyłącznie mężczyźni z rąk biskupa poprzez modlitwę konsekracyjną. Istotą sakramentu małżeństwa jest wypowiedzenie formuły przysięgi małżeńskiej („Ślubuję ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską oraz że cię nie opuszczę aż do śmierci. Tak mi dopomóż Panie Boże Wszechmogący w Trójcy Jedyny i wszyscy święci”). Ostatnim z sakramentów jest namaszczenie chorych. Udzielany jest nie tylko umierającym, ale i chorym w ogóle. Kapłan namaszcza czoło chorego świętym olejkiem.

Katolicyzm posiada w swoim kalendarzu liturgicznym dwa rodzaje świąt – ruchome oraz stałe. Do tych pierwszych zaliczyć możemy: Wielkanoc, Środę Popielcową, Wielki Tydzień oraz Wielki Post, uroczystość Najświętszej Trójcy, Boże Ciało, uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata. Do świąt stałych zaliczamy: uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki, Zwiastowanie Najświętszej Maryi Pannie, Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny, Świętych Apostołów Piotra i Pawła.

Zwierzchnikiem kościoła katolickiego jest papież wybierany w czasie konklawe przez kolegium kardynalskie w tajnym głosowaniu. Wśród kleru mamy podział na duchowieństwo świeckie oraz zakonne. Proboszczowie stają na czele parafii, które podlegają biskupom i metropolitom. Spośród zakonów katolickich możemy wyróżnić m.in.: benedyktynów, bernardynów, franciszkanów czy dominikanów.

Bardzo popularne pośród katolików są pielgrzymki do miejsc świętych i ważnych religijnie. W Polsce owe miejsca to np. Łagiewniki, Częstochowa czy Legnica.