Judaizm w Polsce - opracowanie tematu

Pierwsi Żydzi, jak i ich religia - judaizm, pojawili się w Polsce po raz pierwsze jeszcze w X wieku. Polska zawsze była krajem tolerancyjnym, a średniowiecze tępiło przecież wiary inne niż religię chrześcijańską i katolicyzm. Żydzi przybywali więc tutaj, aby móc swobodnie żyć i wyznawać swoją wiarę. Judaizm stosunkowo wcześnie dotarł do Europy (szczególnie po rozproszeniu się Żydów po zburzeniu Drugiej Świątyni). W czasach renesansu judaizm dotarł do Polski.

Wtedy to nasz kraj stał się jedną z największych na świecie diaspor żydowskich. Do Polski przybywali Żydzi posługujący się językiem jidysz. W XVI wieku nastąpił gwałtowny rozkwit judaizmu w Polsce. Głównymi ośrodkami kultury żydowskiej stały się takie miasta jak Lublin, czy Kraków. Działał wtedy słynny rabin - Szalom Szachna oraz Salomon Ben Jechiel Luria. 

Pierwszy z nich studiował w Pradze, jednak swoje życie związał z Polską. Nauczał w wyższej szkole talmudycznej zwanej Jesziwa. Uczył Mojżesza Ben Israela Isserlesa. Drugi z nich (Salomon Ben Jechiel) był (podobnie jak pierwszy) słynnym uczonym żydowskim. Zajmował się wykładaniem na Jesziwie oraz komentowaniu i interpretowaniu Talmudu. Obaj zostali pochowani na żydowskim lubelskim cmentarzu. Mojżesz Isserles studiował natomiast prawa Talmudu i zajmował się ich przystępnym tłumaczeniem. Również pracował w Lublinie. 

Kolejnymi ośrodkami judaizmu w Polsce stało się Wilno, Warszawa oraz Lwów. Z czasem judaizm ewoluował częściowo w kabałę i ezoteryczny ruch mistyczny zwany chasydyzem. Wszystkie te nurty pojawiły się na terenach Polski. Twórcą chasydyzmu na terenach Polski był Israel Baal Szem Tow. Zwany był także Panem Dobrego Imienia. Połączył to, co najlepsze z kabały, nurtów ezoterycznych oraz tradycji judaistycznej. Bardzo szybko jego nauki zyskały dużą popularność. Chasydyzmem zajmowali się także Elimelech z Leżajska, Izrael z Kozienic, Jakub Icchak, Chaim Chalberstam, Icchak Meir z Góry Kalwarii, Menachem Mendel. 

Wszyscy cały czas rozpowszechniali judaizm na terenie Polski. Przełom przyniosła przede wszystkim II wojna światowa. W czasie holocaustu doszło do eksterminacji około dziewięćdziesięciu procent Żydów. To przyniosło znaczny zanik kultury judaistycznej na terenie Polski. Pomimo to Żydzi nadal mieszkają na terenie naszego kraju. Dziedzictwem ich kultury są synagogi.

Działają także różnego rodzaju organizacje żydowskie, przede wszystkim Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Rada Polskich Rabinów, Rabinat Rzeczypospolitej Polskiej. ZGWŻ skupia w sobie kilka gmin żydowskich, w tym największą z Warszawy. Zajmuje się ona przede wszystkim cmentarzami, synagogami oraz problemami wiernych. W skład Rabinatu Rzeczypospolitej Polskiej wchodzą Michael Schudrich, Symcha KellerBoaz Pash, Maciej Pawlak, Edgar Gluck, Icchak Rapoport oraz Efraim Meisles.

Oprócz tego w Polsce działa kilka gmin żydowskich: w Bielsku-Białej, Katowicach, Krakowie, Legnicy, Wrocławiu, Łodzi, Szczecinie, Raciborzu, Głogowie, Kłodzku. Żydzi mają swobodne prawa religijne, a niektóre z uroczystości żydowskich transmitowane są przez telewizję publiczną. Dodatkowo w Warszawie działa Kongregacja Wyznania Mojżeszowego w Warszawie, na czele której stał do niedawna Pinchas Menachem Joskowicz. Po kontrowersyjnym wydarzeniu związanym z oświęcimskim krzyżem, podał się do dymisji i wyjechał do Izraela.

Kultura żydowska jest wciąż żywa na terenach całej Polski, chociaż samych Żydów nie ma tu już aż tak wielu, jak przed wojną.