Nowy Testament - Ewangelia wg św. Mateusza - streszczenie, wiadomości ogólne

Ewangelia św. Mateusza jest jedną z czterech Ewangelii, które znajdują się w Nowym Testamencie Pisma Świętego. Obok Ewangelii św. Marka i Ewangelii św. Łukasza, zaliczana jest do grupy Ewangelii synoptycznych, czyli mocno zbliżonych do siebie i różniących się od Ewangelii św. Jana.

Tradycja chrześcijańska autorstwo tej księgi przypisuje św. Mateuszowi Apostołowi. Istnieją natomiast rozbieżne informacje odnośnie daty jej powstania. W średniowieczu uważano, że została ona spisana w 41 r. n.e., natomiast wśród dzisiejszych opinii dominuje pogląd, iż był to okres między 80 a 90 r. Ewangelia św. Mateusza zajmuje pierwsze miejsce w Nowym Testamencie, co spowodowane jest wyznawanym przez długi czas poglądem, w myśl którego była ona pierwszym zapisem życia Chrystusa (wpływ na to mógł mieć fakt,  iż relacja św. Mateusza najprawdopodobniej została napisana w języku aramejskim i dopiero później przełożona na grekę), a św. Marek i św. Łukasz mieli się na niej wzorować. Dzisiaj jednak wiadomo, że chronologiczne pierwszeństwo przypada tekstowi św. Marka.

Treść Ewangelii św. Mateusza zwykło się dzielić na cztery najważniejsze części. Pierwsza z nich składa się z dwóch rozdziałów i stanowi rodowód oraz zapis dzieciństwa Chrystusa. Rozpoczyna się ona wyliczeniem kolejnych pokoleń Izraela, które poprzedziły nadejście Mesjasza. Następnie przytoczone zostają wydarzenia związane z narodzinami Jezusa. Rozdział drugi rozpoczyna się opisem przybycia Mędrców ze Wschodu. Później autor przedstawia złowrogie zamiary Heroda, rzeź niewiniątek oraz ucieczkę Świętej Rodziny do Egiptu.

Drugą częścią Ewangelii św. Mateusza jest opis działalności Jana Chrzciciela oraz przygotowania do działalności Jezusa (3-4,11). Fragment ten rozpoczyna się ukazaniem sylwetki syna Zachariasza oraz informacjami o rzeszach ludzi przybywających nad Jordan, by przyjąć od niego chrzest. Jedną z takich osób był właśnie Jezus. Gdy Jan Chrzciciel ujrzał Mesjasza, rzekł, że to raczej on potrzebuje chrztu niż Syn Boży. Jednakże aby wszystko się dopełniło, Chrystus musiał przyjąć chrzest, a gdy to się stało, nad rzeką Jordan otworzyły się niebiosa i Bóg przemówił: „Ten jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie”. Ostatnim etapem przygotowań Jezusa do nauczania był czterdziestodniowy post na pustyni. Wtedy to Syn Boży kuszony był przez diabła, lecz zły duch nie osiągnął swojego celu i nie złamał woli Jezusa.

Trzecią, a zarazem najobszerniejszą częścią jest opis działalności Jezusa w Galilei (4,12-20,16). Rozpoczyna się ona powołaniem przez Jezusa pierwszych Apostołów – co miało miejsce nad Jeziorem Galilejskim. Później Syn Boży wyruszył w podróż po całej Galilei, gdzie głosił Słowo Boże i uleczał cierpiących. Jednym z najważniejszych momentów w działalności Jezusa było Kazanie na Górze (5,3-7,29). Wtedy to Jezus ogłosił osiem błogosławieństw, nakreślił zadania swoich uczniów oraz podjął refleksję nad Dekalogiem i innymi aspektami życia wg Bożego prawa (m.in. jałmużną, modlitwą, postem itp.). Następnie św. Mateusz daje świadectwo wielu cudów, jakich dokonał Zbawiciel. Najpierw opisuje uzdrowienie trędowatego oraz uleczenie z paraliżu brata setnika z Kafarnaum. Jezus jeszcze niejednokrotnie dawał świadectwa Swego posłannictwa – uciszył burzę, wypędził Szatana z opętanych, przywrócił do życia córkę Jaira itp. W tym czasie swojej działalności Zbawiciel powołał na Swojego ucznia celnika Mateusza oraz wygłosił do Apostołów mowę na temat postów.

Kolejnym fragmentem tej części jest tzw. mowa misyjna (10,5-42), którą Jezus skierował do uczniów, nakładając na nich zadanie głoszenia Słowa Bożego. Następnie Chrystus i Apostołowie udali się w dalszą podróż. Pewnego dnia, a był to szabat, uczniowie poczuli głód. Zaczęli wiec łuskać kłosy i jeść. Gdy zobaczyli to faryzeusze, przystąpili z oskarżeniami do Zbawiciela i poczęli prawić wyrzuty. Wtedy Jezus odparł im, że to Syn Człowieczy jest panem szabatu. Następnie, w ten sam dzień, dokonał uzdrowienia, co rozsierdziło faryzeuszów do tego stopnia, że poczęli przeciw Niemu spiskować.

Następnym fragmentem opisu działalności Jezusa jest przytoczenie nauczania, które przekazywał On poprzez przypowieści. Pierwszą z nich była przypowieść o siewcy, następnymi – o chwaście, ziarnku gorczycy, zaczynie, skarbie, perle i sieci. Później Jezus udał się do Nazaretu, lecz tam ludzie nie dowierzali czynionym przez Niego rzeczom. Kolejny fragment tej części – kształtowanie Apostołów w Galilei i na pograniczu – rozpoczyna się od wiadomości o ścięciu Jana Chrzciciela. Jezus na wieść o tym postanowił oddalić się i udał się w miejsce pustynne. Jednak podążyło za Nim wielu ludzi, gotowych do tego, by słuchać Jego nauk. Było ich tak wielu, że nie starczyło jedzenia na wykarmienie ich wszystkich. Wtedy to Jezus po raz pierwszy dokonał rozmnożenia chleba. Następnie poprosił uczniów, by przewieźli Go na drugą stronę jeziora, gdzie chciał oddać się modlitwie. Był tam tak długo, że uczniowie zdążyli posnąć. Wówczas Jezus przyszedł do nich, stąpając po tafli wody.

Po tym wszystkim Chrystus postanowił udać się do Genezaret, gdzie ludzie, dowiedziawszy się o Jego mocy, postanowili prosić Go o kolejne uzdrowienia. Później Jezus odbył kilka rozmów z faryzeuszami i udał się nad jezioro. Tam ponownie przemawiał do ludzi i dokonał drugiego rozmnożenia chleba. Następnie Jezus i Jego uczniowie udali się do Cezarei Filipowej. W czasie tej podróży miało miejsce wyznanie św. Piotra, który dostrzegł w swym Nauczycielu Syna Bożego. Później Chrystus zapowiedział Apostołom Swą mękę i przedstawił im warunki, jakie muszą spełnić, by móc Go naśladować. Po sześciu dniach od tego wydarzenia Jezus wziął ze Sobą trzech uczniów – Piotra, Jakuba i Jana – i udał się z nimi na górę Tabor, gdzie miało miejsce Jego przemienienie. Wtedy Apostołom ukazali się Eliasz i Mojżesz, co bardzo ich przeraziło i zmieszało.

Następnie Jezus i uczniowie udali się do Kafarnaum, a po drodze Zbawiciel uleczył epileptyka i po raz drugi zapowiedział Apostołom Swą mękę. Gdy przybyli już na miejsce, Syn Boży wdał się w wiele rozmów z uczonymi w Piśmie Żydami. Wtedy opowiedział wszystkim o konieczności poniżenia się niczym dziecko, by wejść do Królestwa Bożego oraz o obowiązku, jakim jest dawanie przebaczenia. Przytoczył także przypowieść o nielitościwym dłużniku.

Kolejnym fragmentem tej części Ewangelii św. Mateusza jest działalność Jezusa w Judei i w Jerozolimie. Rozpoczyna się ona mową o małżeństwie i błogosławieństwem dzieci. Później do Zbawiciela przyszedł bogaty młodzieniec, który chciał podążać Jego śladem. Nie był on jednak gotów wyrzec się swoich dóbr, by móc iść wraz z Jezusem. Następnie Chrystus opowiedział przypowieść o robotnikach w winnicy.

Tutaj rozpoczyna się kolejna część Ewangelii św. Mateusza, która opisuje mękę i zmartwychwstanie Chrystusa (20,16-28). Jej pierwszym momentem jest trzecia zapowiedź cierpień Syna Bożego. Później nastąpił uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy. W mieście tym udał się On od razu do świątyni, skąd wyrzucił wszystkich handlarzy. Potem rozpoczął opowieść o nieurodzajnym drzewie figowym. Kolejny fragment tej części to spory z przeciwnikami w świątyni. Jezus opowiedział arcykapłanom i uczonym w Piśmie przypowieści o dwóch synach, przewrotnych rolnikach i uczcie królewskiej. Następnie faryzeusze postanowili wystawić Go na próbę i zapytali o kwestię podatków dla Cezara. Jednak Jezus odrzekł im te słowa: „(...) oddajcie więc Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga”, co bardzo ich zmieszało i spowodowało, że się oddalili. Następnie do Zbawiciela przystąpili saduceusze, którzy nie wierzyli w zmartwychwstanie. Lecz także i ich Jezus uciszył.

Po tym wszystkim Chrystus ogłosił ludziom najważniejsze przykazanie – przykazanie miłości. Kolejny fragment tej części to mowa Jezusa przeciw uczonym w Piśmie i faryzeuszom. Zbawiciel wykazał w niej przede wszystkim fakt, iż są oni mocni tylko w słowach, a ich czyny zupełnie ich nie potwierdzają. Następnym fragmentem jest mowa o zburzeniu Jerozolimy i przyjściu Chrystusa. Jezus zapowiedział Apostołom prześladowania i zapowiedział, że powróci na ziemię jeszcze raz, by osądzić wszystkich żyjących. Dla lepszego zobrazowanie Swojej nauki posłużył się On licznymi przypowieściami – o drzewie figowym, słudze wiernym i niewiernym, pannach roztropnych i nieroztropnych oraz o talentach.

Następnym fragmentem tej części jest męka i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Rozpoczyna się on opisem narady arcykapłanów i uczonych w Piśmie, którzy postanowili zgładzić Jezusa. Zbawiciel przebywał w tym czasie w Betanii, w domu Szymona Trędowatego. Tam podeszła do Niego kobieta i wylała Mu na głowę olejek. Chrystus powiedział, że w ten sposób uczyniła ona pogrzeb Jego ciału. Następnym fragmentem tej części jest opis Ostatniej Wieczerzy, podczas której Jezus ustanowił Eucharystię i kapłaństwo oraz zapowiedział Piotrowi, że ten wyprze się Go trzy razy. Kolejnym fragment opisuje modlitwę Jezusa w Ogrójcu. W jej czasie Zbawicielowi towarzyszył wielki lęk i trwoga przed tym, co Go czeka.

Następny fragment nosi tytuł Jezus przed swoimi sędziami. Przedstawiony został w nim proces, jakiemu poddano Syna Bożego. Został On odrzucony przez Swój lud, wyśmiany przez arcykapłanów i wydrwiony przez rzymskich żołnierzy. Także Piotr, zgodnie ze słowami Jezusa, wyparł się swego Nauczyciela. Następny fragment – Jezus na Golgocie – opisuje śmierć Zbawiciela oraz wszystkie krzywdy, jakich doznał On od osądzenia aż po skonanie na krzyżu. Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa to przedostatni podrozdział Ewangelii św. Mateusza. W tej wersji Jezus po raz pierwszy ukazał się niewiastom – Marii Magdalenie i drugiej Marii. Święty Mateusz dodaje także, iż Żydzi przekupili strażników, by ci rozpowiadali, że to uczniowie wykradli ciało Jezusa.

Ewangelia św. Mateusza kończy się ukazaniem się Jezusa swoim uczniom, który ponownie rozesłał ich w celu głoszenia Słowa Bożego.