Islam - Szyici i sunnici - różnice, podobieństwa i charakterystyka

Religia muzułmańska dzieli się dzisiaj na trzy najważniejsze nurty. Pierwszym z nim, a zarazem tym najbardziej licznym, jest sunnizm. Liczba sunnitów oscyluje w granicach 85% wszystkich wyznawców islamu. Drugi pod względem wielkości odłamem są szyici, którzy stanowią ok. 10 % wierzących w Allaha. Najmniej liczną grupę stanowią ludzie przynależący do pierwszego z nurtów, jaki oddzielił się od islamu – charydżyzmu (chawarydżyzmu).

Rozłam islamu na sunnitów i szyitów nastąpił po śmierci Mahometa, czyli w roku 632 n.e. Jako że nie zostawił on męskiego potomka, doszło do sporu między wiernymi, a jego tematem było przejęcie schedy po Wysłanniku Allaha. Jedni z nich uważali, że następcą powinien zostać najszlachetniejszy z towarzyszów Mahometa, a drudzy postać tę widzieli w Alim. Ali ibn Abi Talib był bratem stryjecznym, przybranym synem i zięciem Mahometa. Doszło wtedy do wielu walk, a rodzina Alego (wraz z nim) została wymordowana. Kolejnym kalifem został Mu’awija I, którego nie zaakceptowała część wiernych – nazywana dzisiaj szyitami. Za prawowitych następców Mahometa uznają oni jedynie potomków Alego i Fatimy, natomiast sunnici nie odrzucili następnych kalifów i to w nich widzą kontynuatorów władzy Mahometa.

Ze względu na długi czas, jaki zdążył upłynąć od czasu rozłamu wśród muzułmanów, różnice między szyitami a sunnitami nie są znaczne. Przejawiają się one głównie w sposobie organizacji wyznania, gdyż kwestie wiary pozostają niemalże takie same. Podczas gdy wśród sunnitów władzę sprawują kalifowie, szyici za swoich zwierzchników uznają imamów – potomków kalifa Alego – którzy zostali natchnieni przez niego boską mocą. Szyizm jest także bardzo mocno nacechowany pierwiastkami ezoterycznymi – alchemią, mistycyzmem i innymi praktykami duchowymi. Najważniejszą różnicą doktrynalną między szyitami a sunnitami jest fakt, iż spory odłam szyitów (wyłącza się z niego jedynie zajdytów) uważa, że prawdziwe i pełne objawienie możliwe jest jedynie za pośrednictwem jednego z następców kalifa Alego.

Różnice między sunnitami i szyitami są niezwykle trudne do precyzyjnego wskazania. Nawet sami muzułmanie mają problemy z ich właściwym uchwyceniem. Pewne jest natomiast to, że szyici jako odłam ortodoksyjny i opozycyjny wobec większościowych sunnitów stali się obiektem prześladowań i wielkiej niechęci. Przez długi czas byli oni bezwzględnie mordowani i eliminowani z życia wspólnoty muzułmańskiej. Dzisiaj w całym świecie arabskim stronnicy Alego zamieszkują głównie Iran (90% populacji), Azerbejdżan (75% populacji) i Irak (ok. 50%).